Skocz do zawartości
IGNORED

Teoria i praktyka głośnikowa


Gość Cadam

Rekomendowane odpowiedzi

Gość cadam

(Konto usunięte)

Chciałbym żeby ludzie, którzy mają dużą wiedzę i doświadczenie nt. teorii i rozwiązań głośników podzielili się w tym miejscu z innymi.

 

Podam kilka przykładów zagadnień, które warto moim zdaniem poruszyć

 

- Jak pierścień faradaja zmniejsza zniekształcenia i czy są to parzyste czy nieparzyste harmoniczne, jak go samemu założyć w głośniku wysokotonowym (bo tylko ten da się rozkręcić)?

 

- Jaki wpływ ma przewodność elektryczna karkasu cewki?

 

- Czy lepsza wysoka czy niska stratność w zawieszeniach (Tonsil chawli się dużym współczynnikiem tłumienia zawieszeń z gumy w głośnikach serii Maestro. Pan A.Kisiel zachwyca się niską stratnością w zawieszeniach głośników Scan-speak.)?

 

- Lepsza w nisko(średnio)tonowym membrana stożkowa czy hiperboliczna?

 

- Jakie inne patenty stosują producenci w swoich przetwornikach?

 

- Jakie są amatorskie sposoby zmniejszania zniekształceń głośników?

 

 

 

----------

Moje przemyślenia

Wydaje (tylko wydaje) mi się, że stratność zawieszeń powinna zależeć od sztywności membrany. Polipropylen łatwo się wygina i dlatego Tonsil w Maestro użył stratnej gumy żeby szybciej były tłumione drgania miękkiej membrany. W głośnikach z twardą papierową membraną taka guma o wysokim tłumieniu pewnie tłumiłaby mikro informacje.

 

Trochę dalej od tematu

Do swojej kolumny DIY wybrałem niskotonowego z Maestro i umieściłem w obudowie zamkniętej (dobre odtwarzanie stanów nieustalonych dzięki tej stratności gumy i obudowy zamkniętej) a na górę dałem tytana też z Maestro (dobre odtwarzanie transjentów według informacji Tonsila). Spodziewałem się, że kolumny zagrają bardzo szybkim rytmicznym dźwiękiem a otrzymałem brzmienie poooowoooolne z małym basem w dodatku męczące.

Odnośnik do komentarza
https://www.audiostereo.pl/topic/27320-teoria-i-praktyka-g%C5%82o%C5%9Bnikowa/
Udostępnij na innych stronach

Chciałbym żeby ludzie, którzy maj± duż± wiedzę i do¶wiadczenie nt. teorii i rozwi±zań gło¶ników podzielili się w tym miejscu z innymi.

 

Rany boskie, wbrew pozorom temat rzeka.

co do teori pianki i gumy to zgadzam sie ze glosniki z pianka maja to coś przy papierowej membranie, ale dorzuce inne pytanie czy stosujac glosnik wysokotonowy z rezystancja cewki 650khz jest sans stosowac polapkę rezonansowa skoro czestotliwosc podzialu przypada na 2800hz

poz.

Cadam:

 

Jeżeli chodzi o porównanie SD i XBL to znajdują się one w głośnikach różnej wielkości - Tumulty zaczynają się od 12 cali i są typowymi subwooferami, natomiast SS kończy się na 10 calach. Jeden Extremis konkuruje z 18cm Scanami - i w pomiarach Marka K pobił Scany w dziedzinie zniekształceń przy 50Hz - mimo że w jego przypadku zawieszenie ogranicza efektywne Xmax do około 9mm (z 13mm oferowanych przez napęd).

 

W tej chwili Adire Audio weszło w kooperację z Hemp Acoustics - i możemy spodziewać się XBL w większej liczbie głośników średniego kalibru.

 

Od strony teoretycznej SD (który jest zwykłym układem long coil - short gap tyle że z odpowiednio dopracowanymi pierścieniami Faraday'a) raczej nie ma szans z XBL - zwłaszcza że w tym drugim nikt nie zabrania używania pierścieni Faraday'a. Oczywiście napęd to nie wszystko, zawieszenia też mają sporo do powiedzenia w sprawie zniekształceń.

 

PS. SD nie zapewnia symetrycznego rozkładu pola - pierścienie Faraday'a jako nie-ferromagnetyczne na rozkład pola magnetycznego statycznego w ogóle nie wpływają. Mogą one jedynie modyfikować to pole dynamicznie jeżeli przez uzwojenia cewki płynie prąd.

Gość cadam

(Konto usunięte)

Kiedyś zauważyłem ciekawe zjawisko otóż, gdy (nisko)średniotonowy zostanie odchylony tak żeby "parzył' powyżej słuchającego, (ale pozostanie na wysokości uszu) a najlepiej całkiem skierowany membraną w górę to dźwięk staje się przyjemniejszy. Takie umieszczenie głośnika średniotonowego przyjęto w zestawach Dobermann firmy Harpia Acoustics. Co o tym sądzicie?

 

Na Forum często padają angielskie określenia zjawisk (elektro)akustycznych. Dosłowne tłumaczenie zwrotów jest bez sensu, więc ktoś może poda przekład z Acoustic English na język polski.

break-up

energy storage

roll-off

Cadam 31 Lip 2006, 11:14

 

O potrzebie słuchania twardomembranowców pod kątem, najlepiej 15 stopni (a może i więcej) piszę na tym forum od dłuższego czasu. Korzyści są dwojakie:

 

- Zmniejszenie wysokości break-up na drodze akustycznej - a więc mniej wąskopasmowego wzmacniania harmonicznych dla częstotliwości Fbr/N gdzie Fbr - częstotliwość break-up, N - rząd harmonicznej. Oczywiście break - up trzeba nadal wycinać pułapką RLC - choćby po to żeby nie szkodził po odbiciach.

 

- lepsze wyrównanie czasowe midwoofera z gwizdkiem, a więc możliwość użycia wyższych rzędów elektrycznych przy zachowaniu rzędu akustycznego (a więc przebiegu fazy akustycznej kolumny). Rezultatem mogą być mniejsze zniekształcenia albo możliwośc zejścia niżej z podziałem, co twardomembranowcom wybitnie służy.

 

Pochyloną ściankę z twardomembranowcami stosuje nie tylko Harpia, o wpływie pochylenia na zniekształcenia dyskutowałem z konstruktorem QBA Mex tak ze 2 - 3 lata temu na forum Akkus - i jak widać jemu ten sekret również nie jest obcy.

 

PS. Break-up chyba zadomowił się w języku polskim, podobnie jak roll-off. Przynajmniej ja nie znam równie dobrych (zwięzłych) terminów rdzennie polskich - roll-off można próbować tłumaczyc jako naturalny spadek, bądź zbocze - ale roll-off jest chyba jednak lepszy. Energy storage odpowiada terminom takim jak gromadzenie energii albo zniekształcenia liniowe. Zresztą - ja nie widzę problemu z używaniem terminów angielskich, ten język znają wszyscy (a jak ktoś nie zna to im szybciej się nauczy tym lepiej) a zastępowanie np. "CD" polskim terminem "płaskokrążek lustronumeryczny" jest raczej śmieszne.

Misimor

Masz bardzo duzą wiedze na tematy glosnikowe, chcialbym zebys napisał jaki twoim zdaniem slyszałes najlepszy Tweeter mam na mysli skutecznosc co najmniej 92db niski rezonans zejscie po nizej 3khz barwa a zarazem umiejetnosc rozproszenia wysokich tonow po calym pomieszczeniu odsluchowym i co myslisz na temat tweetera Scan s. z seri "r" ten bialy oraz chcialbym , zebys coś napisal, jesli miales stycznosc o glosnikach wstegowych, oczywiscie mozna zadac pytanie co znaczy najlepszy niech bedzie taki ktory chcilabys zastosowac w swoich kolumnach

pozdr.

Yolaos:

 

Po pierwsze, to nie podaję się za żadną alfe i omegę. Za skutki swoich rad nie odpowiadam - bo zawsze mogę się mylić, albo nie trafić w gust pytającego - a za działalność na forum i w okolicach kasy nie biorę.

 

Co do gwizdków, to sprawa łatwa nie jest. Dwupierścieniowce mają słabe rozpraszanie i duże zniekształcenia - głównie druga harmoniczna jest wysoko (przynajmniej Vifa XT25TG30 - pomiarów Scana nigdzie nie widziałem). Z kolei nowy pierścieniowo kopułkowy D3004/6600 ma niższą efektywność i lekkie problemy z energy storage w najwyższej oktawie, za to kierunkowość i zniekształcenia pierwszej wody - przynajmniej egzemplarz dostarczony testerom przez Tymphany.

 

Ja czekam niecierpliwie na pomiary Seasa Crescendo - efektywnośc napięciową ma podobną do D3004, ale przy wyższej impedancji.

 

Wstęgi - sam na nich nic nie robiłem, ale po tym jak zobaczyłem pomiary Aurum Cantus G2si nie mem zamiaru. Honor wstęg ("nieprawdziwych", z napylanej folii) uratował tani Bohlender Graebener Neo3PDR. Być może Eton ER4 jest nawet lepszy.

Gość cadam

(Konto usunięte)

Mam trzy pytania, moży ktoś nanie odpowie

 

1) Tonsil podaje taki parametr jak energia w szczelinie w mili dżulach. Co mówi ten parametr? Do czego może być użyteczny?

 

2) Jak się ma stratność mechaniczna zawieszeń Rms [kg/s] do dobroci mechanicznej Qms? Czy znając jeden z tych parametrów oraz inne dane można wyznaczyć drugi?

 

3) Załóżmy, że mamy niskośredniotonowy głośnik, którego napęd generuje wysokie zniekształcenia w postaci trzeciej harmonicznej. Podajemy na niego sinusoidalne 100 Hz. Jest oczywiste, że trzystu-hercowa harmoniczna będzie dobrze słyszalna. Teraz ten sam sygnał dostarczamy do głośnika, ale przez dolnoprzepustowy filtr bierny o częstotliwości granicznej np. 180 Hz. Według mnie w drugim przypadku zniekształcenie będzie tak samo silne jak za pierwszym razem a to czy ono będzie głośne czy nie, w obu przypadkach zależy od zdolności do wypromieniowania przez membranę w tym zakresie częstotliwości. Więc jeśli dobrze rozumuję należałoby na głośniki niskotonowe do układów 3 drożnych (głośnik niskotonowy oczywiście filtrowany) używać te, których efektywność szybko spada (chodzi o charakterystykę przetwarzania niefiltrowanego głośnika) za częstotliwością którą przyjeliśmy za dolną dla średniotonowca. Wydaje się, że takie roswiązanie oczyściłoby trochę średnie tony. Jake jest Wsze zdanie o moim wywodzie?

Cadam:

 

1. Energia w szczelinie - nie wiem co to jest, we wzorach na parametry Thiele'a Smalla się tego nie używa.

 

2. Wzory wiążące ze sobą parametry (w tym Rms i Qms) głośnika wklejam poniżej:

 

Qms = 1/(2*pi*Fs*Cms*Rms)

 

Qes = 2*pi*Fs*Mms*Re/(BL^2)

 

Qts = 1/(1/Qms+1/Qes)

 

Vas = Cms*(Sd^2)*rho*(c^2) gdzie rho - gęstość powietrza (zwykle przyjmuje się 1.19kg/m3), c - prędkość dźwięku w powietrzu. rho*c^2 jako całość przyjmuje się zwykle 140000 kg/(m*s^2)

 

Fs = 1/(2*pi*sqrt(Mms*Cms))

 

n0 = (((2*pi)^2)/(c^3))*(Fs^3)*Vas/Qes

 

- wyrażenie (((2*pi)^2)/(c^3)) można przyjąć jako równe 9.64e-7 (s^3)/(m^3), jeżeli weźmiemy Vas w litrach a Fs w hercach, wzorek wygląda tak:

 

n0 = 9.64e-10*(Fs^3)*Vas/Qes

 

Wzór ten daje sprawność głośnika, zwykle wychodzi ona w granicach od 0.0007 (Scan 23W) do 0.03 (duże estradowe). Ciekawe że dwa takie same głośniki łączone tak że oba promieniują na zewnątrz mają efektywnośc mocową 2 razy (3dB) wyższą niż jeden za sprawą podwojonego Vas. W połączeniu isobaric tracimy 3dB z racji dwukrotnego spadku Vas.

 

efektywność mocowa w dB/1W/1m = 112 + 10log10(n0) (na odgrodzie nieskończonej, baffle step zabiera z tego 6dB)

 

efektywnośc napięciowa w dB/2.83V/1m = 112 + 10log10(n0*8ohm/Re) (też na IB)

 

3. Wszystko zależy od tego skąd pochodzi spadek efektywności w stronę wysokich - jeżeli od zjawisk elektrycznych (np. indukcyjność cewki - jak w Seas'ie L22RN4X/P) to harmoniczne będą IMHO wypromieniowywane efektywnie, natomiast jeżeli spadek ma naturę akustyczną (balans między masą cewki a masą membrany - jak w Vifie M18WH - wtedy harmoniczne powinny zmniejszać swoje natężenie, ale takie rzeczy dzieją się raczej dopiero na wyższym środku)

>- Jaki wpływ ma przewodność elektryczna karkasu cewki?

 

Chodzi Ci o karkas cewki w głośniku czy w zwrotnicy?

Jesli chodzi o zwrotnice, to ma sie nijak, bo to zazwyczaj dielektryk jest karkasem ;). Jeśli chodzi o głośnik, to też ma sie nijak. Pozatym zdefiniuj co to jest przewodność? Chodzi Ci o odwrotność rezystywności czy o stałą dielektryczną?

 

P.S. Sorry, studiuje fizyke, stad takie podejście ;)

Gość cadam

(Konto usunięte)

Misimor dzięki za precyzyjne odpowiedzi.

 

 

ghost666

 

Chodzi mi o krakas cewki głośnika (nie zwrotnicy) i jego rezystywność.

 

>Jesli chodzi o zwrotnice, to ma sie nijak, bo to zazwyczaj dielektryk jest karkasem ;). Jeśli chodzi

>o głośnik, to też ma sie nijak.

 

Redaktor Kisiel jest innego zdania o wpływie na dżwięk przewodnictwa elektrycznego karkasu cewki głośnika.

cadam, 4 Sie 2006, 21:06

 

>Misimor dzięki za precyzyjne odpowiedzi.

>

>

>ghost666

>

>Chodzi mi o krakas cewki głośnika (nie zwrotnicy) i jego rezystywność.

>

>>Jesli chodzi o zwrotnice, to ma sie nijak, bo to zazwyczaj dielektryk jest karkasem ;). Jeśli

>chodzi

>>o głośnik, to też ma sie nijak.

>

>Redaktor Kisiel jest innego zdania o wpływie na dżwięk przewodnictwa elektrycznego karkasu cewki

>głośnika.

 

Więc jeśli chodzi Ci o rezystywność karkasu, to już pisze moją opinie. Z jednej strony nie może mieć to znaczenia, ponieważ przez karkas żadnym sposobem nie płynie sygnał, no chyba że głośnik jest uszkodzony, ale nie o tym mówimy. Lecz z drugiej strony karkas, o ile jest metalowy, jest drugim uzwojeniem, w tym wypadku wtórnym (chociaż nawinietym jak pierwotne patrzac wzgledem sztuki ;) ), transformatora powietrznego (a w zasadzie z rdzeniem którym jest nabiegunnik) cewka-karkas. Zatem oczywiście w karkasie indukuje sie prąd, lecz dopóki nie zamknie sie go (zauważyłeś że metalowe karkasy mają szczeline? właśnie po to) to nie popłynie on w żaden sposób.

Ergo - rezystywność karkasu ma wpływ pomijalny na przepływ sygnału, a objawia się jedynie tym że może obniżyć SPL głośnika, ponieważ część mocy zostanie zużyta na grzanie rezystancyjne karkasu, o ile jest on zamknietym pierścieniem, oraz ponieważ wtedy bedzie on miał swoje pole magnetyczne (bo będzie najprostszym dipolem), lecz nie chce mi sie teraz myśleć czy zgodne czy odwrotne do pola cewki, napewno bedzie do niej proporcjonalne w danej chwili czasu.

Prądy wirowe można już zupełnie pominąć, ponieważ karkas jest o wiele cieńszy niż blacha transformatorowa, dla której już prądy wirowe są pomijane.

Wynika to wszystko z tego że rezystywność, w szerokiej gamie warunków, poza które nie wyjdziemy napewno, jest stała. Co nie zmienia faktu że na karkasy poleciłbym materiały dielektryczne, nawet kosztem obniżenia sprawności odprowadzania ciepła. Bo to nie estrada, ani nic.

 

Pozdrawiam i czekam na jakąś ciekawą polemike - Nikodem.

Gość cadam

(Konto usunięte)

>ghost666

 

Wszystko co napisałeś to prawda ale Kisiel też ma rację. Karkas jest przecięty i nie twoży zwartego zwoju więc prąd wirowy nie popłynie na skutek prądu w cewce ale karkas ma dużą powierzchnię i znajduje się w silnym polu magnetycznym między nabiegunnikami. Na skutek ruchu karkasu w tym polu magnetycznym jednak popłyną prądy wirowe. Pamiętam jak na pracowni silnik elektryczny 2kW do którego przymocowana była aluminiowa tarcza z łatwością był prawie zatrzymyany przez chamulec elektromagnetyczny który nie miał z tarczą kontaktu a chamował prądami wirowymi.

Ale przecież karkas jest niezmiernie cienki, wiec te prądy wirowe tak czy inaczej bedą pomijalne, moim zdaniem. Ponadto, pole magnetyczne nie jest aż tak silne jak hamulec elektromag.. Co wiecej - pole pomiedy nadbiegunnikami jest jednorodne (teoretycznie), więc i prądy wirowe są jednorodne i teoretycznie niezmienne w czasie. Praktycznie są w koncu zależne od wychylenia głośnika, prawda? Gdy karkas wyjeżdża z szczeliny to "pola jest mniej".

Podsumowując - uważam ze rezystywność ma wpływ na prace głosnika, ale nie ma wpływu na brzmienie. Bo liniowe zależności które wystepują pomiedzy stałymi współczynnikami ustroju magnetycznego głosnika nie mogą wpływać na kształt charakterystyki, a nawet jeśli posiadają jakiś wpływ, to jest on znikomy i napewno jest ułamkiem 1dB, czyli jest wielokrotnie mniejszy nież nierówności ch-ki spowodowane innymi czynnikami.

 

Pozdrawiam

Dzieki za podjecie temau Misimor, zapytalem o wstegi bo maja one zagorzałych fanow jednak te ktore ja słuchalem nie maja tego czegos, zeby nie powiedzieć ze jazgocza, ale zainteresowała mnie wstega reklamowana przez Qbe Seasa Chyba własnie Gr coś tam 20cm no i te 95 decybeli , ale to niestety tylko przechwalki a dzwiek i tak ządzi się swoimi prawami

pozdrw.

Gość cadam

(Konto usunięte)

->ghost666

 

Przypominam, że:

Pole magnetyczne pochodzące z cewki (w miejscu jej środka) jest równoległe do osi symetrii głośnika (prostopadłe do membrany, jeśli jest płaska).Pole magnetyczne między nabiegunnikami jest prostopadłe do osi symetrii głośnika.

Metalowy karkas jest dużo dłuższy od wysokości szczeliny. Gdyby karkas z przewodnika elektrycznego był w całości schowany w szczelinie (i rozcięty tak jak w każdym głośniku) problem by nie istniał, bo SEM wytwarzane, podczas ruchu, w nim w odpowiednich punktach (nie chce mi się szczegółowo opisywać, każdy wie o co chodzi) miałoby taką samą wartość, co uniemożliwiłoby przepływ prądu. Jednak karkas wystaje znacznie i w tej części poza szczeliną nic się nie indukuje, więc obwód jest zamknięty, płynie prąd na skutek SEM powstałej na wysokości szczeliny.

 

Dla głośnika o typowych parametrach (wysokość szczeliny=5mm, średnicacewki=25mm, wysokość karkasu=20mm, wysokość cewki bez znaczenia) przyjąłem następujące oszacowania:

Grubość blaszki karkasu to 0,1mm obwód w przybliżeniu 78mm powierzchnia zamknięta 7,8mm^2 niewiele, bo gdyby tulejka nie została rozcięta to zamknięta powierzchnia dla pola pochodzącego z cewki wyniosła by ok. 490mm^2. Powierzchnia, na którą pada prostopadle pole z nabiegunników przyjmując, że poza szczeliną jest zaniedbywalne wynosi 5mm x 78mm = 390mm^2, czyli sporo.

 

Dobre liniowe zawieszenia to takie, na których membrana wychyla się proporcjonalnie do przyłożonej siły (spełnia prawo Hooka). Natężenie prądu wirowego w karkasie a więc też siła reakcji zależą od chwilowej prędkości ruch karkasu. Układ drgający głośnika wykonuje ruchy drgające i prędkości chwilowe zmnnieniają się a to oznacza że i siły oporu też są zmienne. Uważam, że przewodźący karkas jest nie tylko żródłem strat, ale co najgorsze zniekształceń!

Hmm, caddam, w sumie masz racje, nie pomyślałem o skojarzeniu tego jeszcze z prędkością. Bądź co bądź siła reakcji jest wieksza dla większych prędkości, czyli wyższych częstotliwości. Toteż sądze że jest ten spadek spl(f) zależny włąśnie od częstotliwości.

Co do prawa Hooka, to nie zapominaj że nie działa ono dla całego spektrum siły, lecz tylko dla pierwszego fragmentu wykresu, który jest liniowy. A dla zawieszenia te punkty (dalsze, tzn poszczególne punkty "załamania" wykresu rozciagniecia od siły, wiesz o co mi chodzi) nie są tak daleko. Chociazby weź pod uwage Xmax, albo Xdam, to całkiem realne do osiągnięcia wychylenia, a przecież Xdam to het het daleko na wykresie. Wiec raczej nie przyjmowałbym że zawieszenia spełnia prawo Hooka. No chyba że dla małych wychylen, czyli wysokich częstotliwości.

Pierwszy wniosek można z tego wyprodukować taki że powyższe efekty mogą się w pewien sposób znosić (oczywiście niecałkowicie).

Żeby to dokładnie sprawdzić, to trzeba by chociazby zdobyć taki sam głosnik, różniący sie jedynie materiałem karkasu i zmierzyć ich parametry t/s i zdjąć ch-ke. Innej niż empiria drogi nie widze, bo taka akademicka gadka niekoniecznie musi miec sens, szczególnie że nie jest poparta żadnymi liczbami

 

Tym niemniej - pozdrawiam :)

Dobry materiał porównawczy. Z tego co widze to różnią sie tylko efektywnością, dobrocią mechaniczną i BL. Wynika to ewnie tez troszke z innej wagi układu drgającego. Ch-ka różni sie tylko niuansami jedna jest jakby "ostrzejsza" od drugiej (tzn ma wieksze średnie nachylenie zbocz wykresu). Ciekawie to wygląda.

 

A który jest właściwie na jakim karkasie? :)

Ghost666:

 

18W8545 ma karkas aluminiowy, a 18W8545K - kaptonowy. Małe różnice w BL mogą wynikać z nieco różniących się siłą magnesów w mierzonych egzemplarzach. W starym katalogu Scana BL dla tych dwóch wersji jest takie samo. W każdym razie geometria uzwojenia i układ magnetyczny są takie same dla tych dwóch wersji.

 

18W8545K został wprowadzony do oferty jako bardziej "niskotonowy" wariant - przez zastosowanie kaptonu zmniejszono w nim Rms (a więc Qms wzrosło), za to zwiększyło się Mms i charakterystyka na wyższym środku uległa pogorszeniu (bo zmieniły się relacje masowe między cewką a membraną).

Ale zniekształcenia nieliniowe, oprócz tych które da sie wyczytać z ch-ki, to dosyc ciezko mierzalny parametr niestety. Jednakowoż z ch-yk które widziałem dla tych dwóch głosników musze przyznac ze kaptonowa cewka byłaby lepsza.

  • Pokaż nowe odpowiedzi
  • Zarchiwizowany

    Ten temat przebywa obecnie w archiwum. Dodawanie nowych odpowiedzi zostało zablokowane.



    • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

      • Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.
    • Biuletyn

      Chcesz być na bieżąco ze wszystkimi naszymi najnowszymi wiadomościami i informacjami?
      Zapisz się
    • KONTO PREMIUM


    • Ostatnio dodane opinie o sprzęcie

      Ostatnio dodane opinie o albumach

    • Najnowsze wpisy na blogu

    ×
    ×
    • Dodaj nową pozycję...

                      wykrzyknik.png

    Wykryto oprogramowanie blokujące typu AdBlock!
     

    Nasza strona utrzymuje się dzięki wyświetlanym reklamom.
    Reklamy są związane tematycznie ze stroną i nie są uciążliwe. 

     

    Nie przeszkadzają podczas czytania oraz nie wymagają dodatkowych akcji aby je zamykać.

     

    Prosimy wyłącz rozszerzenie AdBlock lub oprogramowanie blokujące, podczas przeglądania strony.

    Zarejestrowani użytkownicy + mogą wyłączyć ten komunikat oraz na ukrycie połowy reklam wyświetlanych na forum.