"Bitwa pod Racławicami"

Czwartego kwietnia z samego rana
A był to rok tysiąc siedemset dziewięćdziesiąty czwarty
Widmo nieuchronnej walki, istny ludzki dramat
Nikt przecież nie chciał być z godności obdarty

Zasoby ludzkie (tak dzisiaj się mówi)
Liczyły prawie dwanaście tysięcy
Nie można było ot tak odmówić
Przygotowań z pewnością wiele miesięcy

Prawie sześć tysięcy naszych, tyle samo wroga
Kościuszko pragnął ochronić Warszawę
Była to długa i żmudna droga
Wiedział że walczą o słuszną sprawę

Tormasow również miał własną strategię
Nie był beztrosko w ciemię bity
Nie jeden po latach by pisał elegię
Obraz zniszczeń przed światem odkryty

Marsz z początku przez Skarbmierz na Kielce
Denisow pojawił się w podjeździe kozackim
Nie było jak przypatrywać się wielce
Będąc zwyczajowo w stroju quasi- flisackim

Po kilku starciach ruszono na Racławice
Ustawiając wojsko na Wzgórzu Dziemięrzyckim
Artyleria, piechota, armaty jak haubice
Ktoś kiedyś opisze to słowem poetyckim

Generał Zajączek na lewym skrzydle
Osłaniał żołnierzami rezerwę chłopską
Zaś - Generał Madaliński na prawym skrzydle
Wraz z kosynierami ponoć ujrzał Matkę Boską

Tormasow o piętnastej wydał rozkaz natarcia
Od dziesięciu dział miało polec lewe polskie skrzydło
Wydawało się, że morale są nie do zdarcia
Świadkami historii były i ptaki i bydło

Rosjanie zeszli z góry rozchodząc się w obie strony
Pustowałow na prawo, Tormasow zaraz na lewo
Żeromski pisał "Rozdzióbią nas kruki, wrony"
"Ludzie bezdomni", rozdarta sosna - ot takie zwykłe drzewo

Kościuszko wydał rozkaz natarcia
Dla trzystu dwudziestu swych odważnych żołnierzy
Rosjanie uciekli, zostali bez wsparcia
Kto tam nie był, być może nie uwierzy

Dużo by pisać meandrów rodem walki
Bo działy się tam rzeczy niesłychane
Zaraz może dojdziemy do Prusa "Lalki"
Albo zahaczymy o "Kamienie na szaniec"

Warto jeszcze wspomnieć o jednym "wariacie"
Który Wojciech Bartos(z) się nazywał
Ugasił on lont na rosyjskiej armacie
Odznaczony potem orderem - jak rytuał nakazywał

Polscy chłopi odważni i bojowi
Nie brali jeńców do niewoli
Nie poddawali się własnemu nastrojowi
Nie ukazywali zmęczenia - tak jak na roli

Na koniec atak piechoty na bagnety
Który wzmocnił siły kosynierów
Działo się wtedy, działo, o rety!
Przegoniono rosyjskich oficerów

Statystyki mówią: Kilkuset zabitych Polaków
Ponad tysiąc Rosjan rannych - w tym wielu zabitych
Zdobytych dwanaście dział i dwieście kwiatów
Dotknięcie wolności - marzeń skrytych...

Kangie
11.11.2023

***
R.I.P.

Gen. Tadeusz Kościuszko
Gen. Józef Zajączek
Gen. Antoni Józef Madaliński

Chorąży Wojciech Bartos(z)
Chorąży Stanisław Świstacki
Chorąży Jędrzej Łakomski

oraz

Malarze artyści - pomysłodawcy i autorzy Panoramy Racławickiej:

Jan Styka

Wojciech Kossak