Kolumny ProAc są z polskimi audiofilami od zawsze. Już w numerach Magazynu Hi-Fi z pierwszej połowy lat 90. opisywane były zestawy z serii Response. Sam z kolei podziwiałem test Studio 100 w numerze Audio bodaj z 1997 roku, zresztą po latach kupiłem parę tych zestawów, tak duża jest siła wspomnienia udanej lektury. ProAc to jedna z marek brytyjskich, które niechętnie zmieniają wizerunek. Zawsze były to klasyczne w proporcjach, fornirowane skrzynki w konserwatywnym meblarskim stylu. Kochano je za to, i oczywiście za brzmienie, zaś w latach, gdy ProAc korzystał z ogólnie dostępnych głośników, również kopiowano na potęgę.

W ostatniej dekadzie ProAc odszedł od wykorzystywanych wcześniej przetworników (w pewnym momencie był to niemal wyłącznie Scan-Speak), pozostawiając jednak klasyczne wzornictwo, z wyjątkiem skierowanych w dół otworów bas-refleks, wypuszczanych przez niezbyt symetryczne szczeliny na dole obudowy. Takie rozwiązanie stosowane w serii Response wydawało mi się nieestetyczne, bowiem kolumny wyglądały koślawo. Na szczęście para dostarczona do testu świadczy, ze firma zerwała z tym przykrym zabiegiem wzorniczym.

Testowane D40R wyposażono w otwór bas-refleks dmuchający w dół (podobno ze zmodyfikowanym profilem wylotu). Zastosowano zabieg dość często stosowany w takich wypadkach, czyli obudowę zawieszono w pewnej niewielkiej odległości od cokołu. Pozwala to na kontrolowaną pracę otworu, uniezależniając jakość i ilość basu od otoczenia zestawów. Nowością u ProAka jest szczegółowe rozwiązanie tej konstrukcji: cokół jest prosty jak deska, bardzo w ProAkowskim stylu, jednak z obudową łączą go dwa potężne metalowe profile. Jest to masywny metal, pod uderzeniem dający wrażenie przynajmniej lufy armatniej, trudno mi sobie wyobrazić solidniejszą podstawę. Jednocześnie dzięki lekkiemu cofnięciu podstawy za linię przedniej ścianki, D40R uzyskały wrażenie lekkości, którego tak mi brakowało we wcześniejszych konstrukcjach z tej serii. Teraz mogę z czystym sumieniem powiedzieć, że podłogowe Response zaczęły znowu wyglądać naprawdę dobrze.

Kolumny są wysokie. Podłogowe konstrukcje d’Appolito zwykle takie są. W odróżnieniu od wielu znanych kolumn tego producenta, D40R mają głośniki rozmieszczone symetrycznie: tego wymaga zasada d’Appolito. Jednostki średniotonowe to 16,5 cm konstrukcje pochodzące od Volta, z nowymi, podobno optymalizowanymi przez ProAc membranami z włókna węglowego. Włókno jest polerowane, z daleka głośniki przypominają membrany Etona. Wysokotonowiec nie zdradza swojego pochodzenia, z tyłu nie ma żadnych opisów, jednak tak się składa, że widziałem bliźniaczą konstrukcję od Aurum Cantus, więc sądzę, że to właśnie stamtąd pochodzi nowa wstęga D40R. Nawiasem mówiąc, dostępna jest również (na zamówienie) opcja tych zestawów z klasyczna kopułką (bez oznaczenia "R", które pochodzi od "ribbon"). Wewnątrz obudów wypatrzyłem jeszcze grube okablowanie sygnowane ProAc Response Signature Black. Jest to nowy głośnikowiec tej firmy, można obejrzeć go na ich stronie internetowej. Tylna ściana dźwiga typowe dla ProAka rodowane gniazda umieszczone w zagłębieniu. Nie jest to gładki frez jak kiedyś, lecz plastikowa kształtka, ale lepsza niż przeciętne.

Kolumny wyposażono jeszcze we wkręcane, bardzo cienkie kolce, nie znalazłem natomiast dedykowanych podkładek. To niedobrze, bowiem zestawy są ciężkie potwornie i bez podkładek wejdą w parkiet jak w miękki asfalt. Prawdę mówiąc, gdy usiłowałem podnieść D40R doszedłem do wniosku, że ważą po 50 kilo. Katalogowo jest to jednak tylko 40, ale to i tak prawie dwa worki cementu. Przypuszczam, że metalowe wsporniki podstawy muszą mieć wewnątrz kolumn jakieś przedłużenie, inaczej nie osiągnięto by takiej masy. Oczywiście nie narzeka, im więcej ważą zestawy, tym zwykle lepiej. Ogólne wrażenie z oględzin? Wysokie, smukłe skrzynie, eleganckie drewno, ładne głośniki. Piękny ProAc. Aż się chce posłuchać.

Podobieństwo wysokotonowców skłoniło mnie od początku do szukania podobieństw z moimi referencyjnymi zestawami. Czy zakres wysokotonowy D40R przypomina wysokie z ARM-ów? Odpowiem dialektycznie: i tak i nie. Treble ProAków są odpowiednio jedwabiste, dobrej jakości, lśnią srebrzyście i w ogóle. Jednocześnie w porównaniu z ARM jest ich nieco więcej, Avcon wydają się w tym zestawieniu nieco wycofane. Nie wiem, czy to głównie zasługa wysokich tonów, ale jednocześnie D40R mają wybitną stereofonię. Byłem pod głębokim wrażeniem tego, jak źródła pozorne otaczają te kolumny, sięgają szeroko i głęboko poza linię sceny. Scena stereo jest duża i bogato wypełniona, przewaga ProAków nad moimi domowymi zestawami byłą tu wyraźna.

Moją uwagę przyciągnęła również dynamika i niskie tony tych kolumn. D40R są wybitnie rytmicznie grającymi zestawami, oddają z wielką werwą brzmienie instrumentów perkusyjnych i spiętrzenia dużych składów orkiestrowych. Perkusja począwszy od szczoteczek po duże bębny tworzy z tymi kolumnami świetny spektakl. Duże składy symfoniczne to żywioł ProAków, a współczesne nagrania rozrywkowe z dużym basem po prostu urywają głowę. D40R zestrojone są trochę efektownie, grają niewątpliwie dużym dźwiękiem, ale jeszcze nie można powiedzieć, że przesadnym. Nie jest to estetyka studyjnego monitora, raczej trochę estradowa. Potężne uderzenie chwilami wydaje się nadmierne, ale to kwestia gustu, jestem przyzwyczajony do innej interpretacji i trudno mieć o to pretensje do testowanych kolumn. W moim pokoju 25m2 bas momentami był grubawy (struny kontrabasu), ale wydaje mi się, że to pomieszczenie było jednak trochę za małe.

Dotąd skupiałem się na skrajach pasma, to dlatego, że te aspekty prezentacji wybijały się na pierwszy plan i skupiły moją uwagę. Wysłuchałem dużo płyt symfonicznych i byłem naprawdę pod wrażeniem. Wrzuciłem na talerz płytę Allmann Brothers i też trudno mi się było oderwać.

Gdy w końcu przeszedłem do nagrań wokalnych, tak jakoś wyszło, że początkowo też skupiałem się na oddaniu rytmu. Płyty Diany Krall są pod tym względem niezłe, a Patricia Barber to już wręcz dynamit. Jednak dynamika na bok, jak wypadła barwa, średnie tony, ciepło i to wszystko, za co podobno kocha się angielskie kolumny? Z jednej strony ProAc to nie polipropylen, radial czy inne bextrene. Nie ten klimat. Kiedyś tak, ale nie wtedy, gdy stosował papierowe membrany w Scan-Speakach, ani teraz, gdy montuje Volty z włókna węglowego. W brzmieniu nie ma ekspozycji ciepła, choć z drugiej strony nie odczuwałem też braku w tym zakresie. Średnica to subtelna część pasma i sporo zależy tu od wzmacniacza. ProAki grały z trzema piecami: z hybrydami SoundArt Rock oraz Jazz, i z lampowym Ayonem Spark Delta. Najbardziej zrównoważony i satysfakcjonujący efekt osiągnąłem z Rockiem. Tutaj równowaga między ciepłem, nasyceniem a dynamiką i szczegółem były najbardziej satysfakcjonujące. Jazz wydał mi się w tym zestawieniu zbyt masywny i wygładzony, zaś Ayon przeciwnie – nadmiernie szczegółowy i lekko rozjaśniony. No tak, ale Spark Delta to nie jakieś tam pentody, tylko piekielnie trudne do aplikacji „diabełki”. Tutaj zagrały raczej tranzystorowo, szczegóły nieco odrywały moją uwagę od kompletności muzyki. Gładko brzmiący, trzymający wszystko w garści wzmacniacz hybrydowy wysterował duże ProAki optymalnie, mimo mezaliansu cenowego.

Moja ocena całościowa? Wybitne, współcześnie brzmiące zestawy, uniwersalne muzycznie, przeznaczone do większych pomieszczeń. Ożywią każde nagranie, które da im taką szansę. Potężny, ale z talentem zestrojony bas. Nowe ProAki to duża klasa, również z wyglądu. Gdy wróciłem do swoich kolumn, przez pewien czas, na zasadzie kontrastu wydawało mi się, że grają trochę płasko.

Alek Rachwald

Szczegółowe dane:

Dystrybutor: Audio Klan

Cena: 33600 pln

Impedancja: 4 Ohm

Pasmo przenoszenia: 20hz to 30Khz

Czułość: 90 dB/1 W/1 m

Wymiary (W/S/G): 120/21,2/34,2 cm

Masa: 40 kg/szt

Wykończenie: czarny jesion, mahoń, wiśnia, klon. Za dodatkową opłatą: klon czeczota oraz heban.

System wykorzystany w teście:

Wzmacniacz zintegrowany: SoundArt Jazz, SondArt Rock, Ayon Spark Delta

Przedwzmacniacz gramofonowy: RCM IC Prelude

Kolumny: Avcon ARM

Gramofon: Michell Orbe/Tecnoarm/Audio Note IQIII (MM)

Przewody głośnikowe: Argentum 6/4

Przewody sygnałowe: Zu Audio Wylie

Przewody zasilające: Vovox Initio

Filtr sieciowy: Gigawatt PC-3 Evo