Czy dzisiejsza reklama jest złem?

wasylak · 1 Listopada 2007

No właśnie- jak w temacie;

czytałem dziś wywiad z pewnym naukowcem (współpracującym z PAN, m.in), który, na pytanie, czy perswazyjność współczesnych reklam nie jest aby sprzeczna z etyką i moralnością, odpowiedział, że skoro o perswazję chodzi, to np. wychowanie i edukacja też są formą perswazji...

W myśl współesnej psychologii behawiralnej, emocje są szybsze od racjonalności podczas podejmowania decyzji. W związku z tym, wedle twórców reklam, naturalnym jest bazowanie na tym, co skuteczniejsze (bo szybsze). A skoro naturalnym, to i dobrym, implicite. Oraz, że (również w zgodzie ze współczesną psychologią), siła racjonalnego rozumowania w procesie decyzyjnym to mit. A skoro to mit (który podtrzymujemy dla dobrego samopoczucia), to nie ma co się co dłużej wysilać, i tak żądzą emocje (czy się ktoś z tym zgadza- jednostka oświecona, czy nie- naiwniak, mitoman bądź hipokryta, w każdym razie: ciemniak). W związku z taką nagością tzw. faktów, ludzie dorośli (bo dzieci wspaniałomyślnie wyłączamy, wszak to by nie było fair), mamy prawo do manipulacji, przecież już wiemy- człowiek nie myśli, więc i tak wszystko jedno. Byle było ładnie i estetycznie (niech reklama w szkiełku cieszy oko), a przy tym efektywnie. Bo skoro nie ma wyjścia, to żeby chociaż nie bolało. Skoro nie ma myślenia (które i tak zawsze ląduje na drugim miejscu), to niech nie będzie nawet prób, a pozostałą energię spożytkujmy do wiadomych celów.

/Profesor ma też firmę zajmującą się m.in. zwiększaniem skuteczności komunikatów perswazyjnych/.

---

A według mnie to wszystko gó...o prawda. Czy ktoś czuje się na siłach, żeby polemizować z profesorkiem?

**jar1** · 1 Listopada 2007

Prawdę mówiąc nie ma po co polemizować z profesorkiem. Zawszę są i będą profesorkowie, którzy powiedzą, że margaryna jest zdrowsza i będą tęż tacy, że odwrotnie.

Reklama jest ogłupianiem i jej zdaniem jest zmusić ludzi do kupna. To, że akurat na Ciebie nie działa - nie ma znaczenia. Nie jesteś jedynie jej targetem ;-) W tych ocenach zawsze bierze sie pod uwagę dane statystyczne.

A ja już dawno stwierdziłem, że jestem w zdecydowanej mniejszości ;-)

Rolandsinger · 1 Listopada 2007

@ wasylak

>>W myśl współesnej psychologii behawiralnej, emocje są szybsze od racjonalności podczas podejmowania decyzji. W związku z tym, wedle twórców reklam, naturalnym jest bazowanie na tym, co skuteczniejsze (bo szybsze)

wasylak · 2 Listopada 2007

Roland, dzisiejsze testy przy użyciu komputera (w odróżnieniu od dawnych typu papier-ołówek, w których nie dało się mierzyć setnych czy tysięcznych części sekundy), a także tomografu komputerowego pozwoliły zauważyć, że podczas testów reakcji, za decyzję w głównej mierze odpowiadają struktury emocjonalne (ich aktywność w mózgu wzrasta), zaś części mózgu odpowiedzialne za racjonalne myślenie co prawda uruchamiają się, oczywiście, ale jako drugie.

---

Problem w tym, że powyższe traktowane jest jako wykładnia tłumacząca etyczny aspekt perswazji w reklamie, a to już jest zupełnie inna sprawa.

graaf · 2 Listopada 2007

Re: Wasylak

>A według mnie to wszystko gó...o prawda. Czy ktoś czuje się na siłach, żeby polemizować z profesorkiem?

chętnie, ale musimy sprecyzować, o które twierdzenia profesorka chodzi, czy o te:

1) że perswazyjność współczesnych reklam "niczym się nie różni od perswazyjności wychowania i edukacji"

2) że z powyższego wynika "niesprzeczność reklam z etyką i moralnością"

3) że "emocje są szybsze od racjonalności podczas podejmowania decyzji"

4) że skuteczność działania "opierającego się na tym co naturalne" gwarantuje dobro tego działania

5) że "siła racjonalnego rozumowania w procesie decyzyjnym to mit"

6) że jest to "mit, który podtrzymujemy dla dobrego samopoczucia"

7) że skoro jest to mit "to nie ma co się co dłużej wysilać"

8) że powyższe "określone fakty" uzasadniają jakieś "prawo (ludzi dorosłych) do manipulacji"

9) że "nie ma wyjścia"

10) że "skoro nie ma wyjścia, to żeby chociaż nie bolało"

11) że "skoro nie ma myślenia to niech nie będzie nawet prób"

?

o które z tych twierdzeń chodzi konkretnie?

wasylak · 2 Listopada 2007

graaf,

byłbym wdzięczny za odniesienie się do punktów 1-8 z Twojej listy (ostatnie trzy to parafrazy linii myślenia profesora, wynikłe z mojej złośliwości względem sprzedajnych naukowców oraz ugruntowanej niechęci wobec reklam w ich obecnej postaci).

Co do polemiki z Rolandem- nie jestem formalnie psychologiem i nie zamierzam się upierać przy swoim, wolę poczytać coś przekonywującego pro i contra w temacie reklamy.

---

graaf · 2 Listopada 2007

bardzo proszę

a zatem krótko:

Ad 1) że perswazyjność współczesnych reklam "niczym się nie różni od perswazyjności wychowania i edukacji"

różni się przynajmniej tym, że edukacja i wychowanie odwołują się nie tylko do emocji, a przynajmniej odwołują się do innych motywacji działania w większym stopniu niż współczesna reklama według tego co o niej twierdzi sam cytowany naukowiec

Ad 2) że z powyższego wynika "niesprzeczność reklam z etyką i moralnością"

nic podobnego

wystarczy zauważyć, że niektóre także sposoby "wychowania i edukacji" bywają uznawane za "sprzeczne z etyką i moralnością"

Ad 3) że "emocje są szybsze od racjonalności podczas podejmowania decyzji"

nic mi nie wiadomo na temat jakichś konkluzywnych badań na ten temat, ale oczywiście może tak bywać - wszystko zależy od przedmiotu i okoliczności "podejmowania" owej "decyzji"

różne decyzje "podejmuje się" różnie

dlatego odróżniamy decyzje podejmowane "w afekcie" i "rozmyślnie" - choćby różnice między nimi były tylko ilościowe a nie jakościowe

poza tym trzeba by wyjaśnić kwestię wstępną - co to jest "racjonalność"?

Ad 4) że skuteczność działania "opierającego się na tym co naturalne" gwarantuje dobro tego działania

to oczywiście zależy jak sobie zdefiniujemy "dobro", nie sposób odpowiedzieć poza założeniami określonej koncepcji

Ad 5) że "siła racjonalnego rozumowania w procesie decyzyjnym to mit"

nic mi nie wiadomo na temat jakichś konkluzywnych badań na ten temat

są natomiast badania, które sugerują, że mitem jest przesądzający charakter ŚWIADOMEGO racjonalizowania w procesie decyzyjnym, czyli to, że "decyzja wyprzedza świadomą racjonalizację"

ale nieświadome niekoniecznie znaczy nieracjonalne

zresztą co to znaczy racjonalne? wraca zatem podstawowe pytanie

są też dociekania filozoficzne sugerujące, że to co zwykle uznajemy za "racjonalność" w ogóle nie może mieć żadnej siły sprawczej, że owa "racjonalność" tak jak ją zwykle rozumiemy nie "podejmuje decyzji"

że to nonsens

Ad 6) że jest to "mit, który podtrzymujemy dla dobrego samopoczucia"

mit to nie jest coś co "my podtrzymujemy" tylko coś co "nas podtrzymuje" ;-)

zresztą nie wiem dlaczego akurat dobre samopoczucie miałoby komuś dawać przekonanie o "sile racjonalnego rozumowania w procesie decyzyjnym"

chyba że ktoś się czuje akurat w tym mocny (jajogłowy profesorek) i tylko w tym :-))

Ad 7) że skoro jest to mit "to nie ma co się co dłużej wysilać"

no to ja zaproponowałbym panu profesorowi żeby się "nie wysilał" :-))

Ad 8) że powyższe "określone fakty" uzasadniają jakieś "prawo (ludzi dorosłych) do manipulacji"

tu odpowiedź prosta - z żadnych faktów nigdy nie wynikają żadne prawa, to nonsens

pozdrawiam!

graaf

wasylak · 2 Listopada 2007

graaf,

bardzo zgrabnie ujęte:)

---

Niestety, profesorek nie jest jajogłowy, należy zaś do znacznie bardziej niebezpiecznej grupy napędzającej rynkowych tyranów- to autofocus w oczach smoka...dumny i blady ze swojej skuteczności, wykorzystujący naiwność ludzi do utożsamiania funkcji z samym podmiotem. Logika panowania w nowoczesnym wydaniu.

Do licha- smoka zabić trudno. Ale starać się trzeba.