Modelowanie brzmienia

[dudivan]

W jaki sposob mozna modelowac brzmienie ukladow audio np. wzmacniacza sluchawkowego wykonanego na np. opampie. Prezypuscmy, ze ktos chce zasymulowac brzmienie lampowe, jakie krfoki trzeba poczynic, co trzeba zmienic w stosunku do surowedgo schematu z noty aplikacyjnej ?

Przy okazji czy sa jakies typy wzmacniaczy operacyjnych o szczegolnie miekkim, wlasnie lampowopodobnym brzmieniu ?

[Molibden]

Wpływ nie będzie pewnie wielki, ale można zmieniać typ rezystorów na inny (węglowe, ceramiczne), kondensatory sprzęgające i w sprzężeniu zwrotnym (eliminujący składową stałą w pętli sprzężenia zwrotnego), napięcie zasilania. Można obciąć nieco pasmo od góry, np. z lekkim spadkiem > 15kHz, a szeregowo z wyjściem dać kilku(dziesięcio) omowy rezystor, co zmniejszy współczynnik tłumienia wzmacniacza (lampowe mają mały). Wzmacniacze operacyjne można podmienić na takie w technologii FET albo cmos (ale cmos są wolne i nie za dobre do audio, i to pewnie będzie mocno słychać). Szeregowo z zasilaniem można wstawić rezystory o małej wartości, da to pewien może efekt kompresji, ale również grozi zniekształceniami. Nie wiem co jeszcze - to są tylko moje rozważania, proszę napisać czy coś z tego się sprawdziło.

[piotr pajkert]

Witam!

Wiem, że do bramienia "lampowego" preferują wzmacniacze m.in. o zmniejszonych zniekształceniach TIM, które właśnie dają brzmienie "tranzystorowe". Uruchamiam takie końcówki mocy, opublikowane w RE. z lat 80-tych. Jestem ciekawy ich brzmienia. Podam tylko, że wzmacniacz końcowy ma bardzo małe ujemne sprzężenie zwrotne, stopień końcowy na tranzystorach 2N6491/2N6488 (komplementarnych) i jak dotąd stwierdziłem, że spokojnie osiąga 100 kHz. Gorzej z dołem, ale nie będę nic zmieniał, dopóki nie usłyszę go na monitorze. Jeżeli chcesz, podam więcej szczegółów, zwłaszcza dotyczących przygotowań do montażu i regulacji. Nadmienię tylko, że przy wprowadzaniu wszelkich zmian, należy sprawdzić stabilność układu w zakresie odtwarzania całego pasma, oraz w funkcji temperatury. Jeszcze jedno - przy uruchamianiu wzmacniaczy lampowych, dobrym testem na stabilność było rozwarcie pętli ujem. sprz. zwrot.

Cześć!

[dudivan]

Molibden, sprawe doboru elementow elektronicznych potraktowalem jako oczywista. Mnie interesuja manipulacje samym ukladem, schematem. A robienie sztucznego spadku jest juz perwercja i to niebezpieczna. Przeciez lampa nie brzmi tak jak brzmi dlatego, ze ma (rzekomo) parametry do niczego.

[Brencik]

dudivan co oznacza stwierdzenie "parametry do niczego"? Jakie parammetry lampy sa do niczego? Nachylenie charakterystyki? Opornosc wewnetrzna? Wspolczynnik wzmocnienia? itp itd?

 

A co do pojecia brzmienia lampowego to panowie macie chyba złudne pojecie. Wzmacniacz albo gra dobrze albo zle i nie slychac zbytnio czy to lampa czy tranzystor. Juz wiele osob dalo sie na to zlapac w praktyce, nie bedeac w stanie okreslic co gra, czy tranzystor czy lampa.

A bledne stereotypowe podejscie do rozrozniania brzemienia lampowego wyroslo na gruncie przeswiadczenia o tym iz wzmacnaicz lampowy generuje w wiekszym stopniu harmoniczne parzyste (w klasie A SE oczywiscie) ktore w przekazie dzwiekowym czlowiek odbiera jako specyficzne brzemienie. Ale ty tylko gdy pozoim harmonicznych osiaga kilka %.... a nie w hi-fi...

 

A rady i pomysly Molibdena jak zrobic ze wzmacniacza operacyjnego wzmacniacz lampowy sa bezuzyteczne i nic takiego nie spowoduja...

[dudivan]

Brencik, napisalem "parametry do niczego" - *rzekomo*. Oczywiscie to taki skrot myslowy - chodzi o mit, ze lampy to starocie itd.

 

Jasne, ze rzetelnie skonstruowany lampowiec zabrzmi wspaniale podobnie jak rzetelnie sakonstruowany tranzystorowiec i trudno bedzie na podstawie charakteru brzmienia stwierdzic, ktory jest ktory.

Ale mnie wlasnie chodzi o przypadek tzw. lampowego brzmienia, wyraznie rozniacego sie od tego idealnego wzorca. Sa wzmacniacze, ktore od pierwszej chwili daja sie zidentyfikowac jako lampowe. Np. koncowki Cary - mozna oczywiscie narzekac, ze to odstepstwo od neutralnosci i bedzie to prawda. Chodzi o to jak i czy taki efekt mozna zasymulowac za pomoca op-ampow ?

[jar1]

>Ale ty tylko gdy pozoim harmonicznych osiaga kilka %.... a nie w hi-fi...

 

Nieprawda, 0.1% jest jeszcze na poziomie słyszalnym....

[mariusz05]

piotr pajkert jak rozwiązałeś sprawe parowania jednocześnie 6 tranzystorów w końcówce, stabilność termiczną prądu spoczynkowego, pozatym umnie końcówka niechciała wzmacniać dopiero zmiana rezystorów w stopniach mocy z 100om na 68 spowodował w miare normalną prace (układ wykonałem na początku lat 90 wtedy jeszcze były duże problemy z lepszej jakości elementami niemówiąc o sprzęcie pomiarowym)

[Brencik]

jar1, dopiero powyzej 1% zawartosci harmonicznych zaczynaja byc slyszalne znieksztalcenia.

0,1% to 1/1000, czyli -60dB, a przy tej wartosci szum jest juz praktycznie nieslyszalny....

[jar1]

>Brencik

-60dB jest do usłyszenia. Możesz zrobić próbę na kompie. Sam odsłuchiwałem na słuchawkach sygnał najpierw na normalnym poziomie głośności, potem dokładnie ciszej o 60dB i słychać;-)

[jar1]

Ale oczywiście, jesli Twój zestaw nie jest w stanie odtworzyć dynamiki 60dB, to się nie uda:-)

[Brencik]

jar1, na kompie -60dB to nie uzysaksz, bo sygnal szumow i zaklocen na poziom kilku mV nawet... , przeciez tam pracuje znienawidzony pzrez audiofili zasialcz impulsowy...

[jar1]

60dB to naprawde kiepski wynik, zaden cud techniki, nawet dla komputerowej karty dźwiekowej. Śmieci zasilacza są o conajmniej o 20 -30 dB niżej. 60 dB, to miały pierwsze kasetowce i to na polskich tasmach stilonowskich, bez żadnego Dolby.

[jar1]

A jeżeli masz szumy na poziomie kilku mV przy maksymalnym ściszeniu, chmmm - wywal to pudło:-)

[darkul]

>jar

Zaraz ..zaraz... z tym S/N z kaseciaków PL bez dolby to przesadziłeś...

Taśma kasetowa i to specjalna BASF FE1[specjalny odlew i nosnik magnetyczny]pozwalała uzyskac 58 dB bez dolbiego!BASF i to zawodowy ..drogi jak cholera!

========

Co do zniekrztałceń "liniowych" to sie z brencikiem zgodze 1khz/1% moze ale niemusi byc zauwazalny.

[darkul]

Niestety ostatnie ogniwo i tak spaprze thd... głosniczki... i tu 0.01%+0.015..itd..plus ze 2 do 3 % zkaszanienia przez głośniki daje słyszalna zmianę!

[darkul]

To tak jak juz niejeden pseudokumaty twierdził że na oscyloskopie mierzy t.h.d.ponizej 1%!!!Bzdura!

Najnowsze oscyloskopy z pasmem 100GHz dopiero umozliwiaja zdjecie 0.15% thd...

[Brencik]

smieci zasialcza na poziomie uV? Toc zwykly zasialcz stabilizowany liniowy ma 1mV minimum szumow na wyjsciu! A co dopiero impulsowy ktorego smieci pzrenosza sie na zasilane uklady, w tym karte dzwiekowa. A to ze producent podaje ze ma 90dB dynamike itp to tylko teoria niestety... nie w kompie!

wywalic karte dzwiekowa za 1000zl? no nie pzresadzaj jar1! aha, szumy mierzymy nie przy maksymalnym "sciszeniu" tylko na max.

[darkul]

Z tąd nazwa pomiaru signal to noise[s/N].

[jar1]

>Brencik

W tym, jak zauwazył Darkul chodzi o odstep od szumów a nie ich poziom na maksymalnym wzmocnieniu. Różnica okresla dynamikę. Nie ma czegoś takiego jak pomiar bezwgledny.

[darkul]

tyz prowda...

No i jeszcze okreslamy dane pasmo lub widmo pasmowe.. stosunek obciazenia impedancji tez zmienia wartości szumów...

[jar1]

>Co do zniekrztałceń "liniowych" to sie z brencikiem zgodze 1khz/1% moze ale niemusi byc zauwazalny.

 

To, że może byc niezauwazalny, to zupełnie inna sprawa. Tu chodzi o to czy 0.1% zniekształceń, czyli odstęp 60dB jest dla ucha ludzkiego słyszalny czy nie. I jest. Tak więc nie ma tu fizjologicznej przeszkody.

[darkul]

Przy 3150 Hz to jest niedousłyszenia nawet na ale na słuchawkach...

Te maja [najleprze] 0.4THD!!!

Jar niezgodze sie z toba...niestety.

[darkul]

1/1000 .... to tak jak bys z 1000Hz miał odjąc 1Hz... nieda rady ..niesłychac..he,he..

[darkul]

Nasz słuch jest wrazliwy na zniekrztałcenia nieliniowe..tu sie zgodze... 0.5 %THD [1kHz]słychać.

Podobnie jesteśmy wrażliwi na przesuniecia fazowe...

[jar1]

>Darkul

Ściagnij sobie pliczki w zipowanym pliku zhttp://www.diyaudio.com/forums/showthread.php?postid=420082#post420082

Są tam nagrane sygnały:

1kHz 0dBFS (100%)

2kHz -60dBFS (0.1%)

2kHz -80dBFS (0.01%)

5kHz -60dBFS (0.1%)

5kHz -80dBFS (0.01%)

 

Posłuchaj, a usłyszysz. Na pierwszym należy ustawić normalny (dość głosny poziom głosności) Potem słuchaj nastepnych. 0.1% (-60dB) ja słyszę i jest to wynik całkiem zwyczajny. 0.01% juz nie słyszałem;-)

[darkul]

Nie wiem jak na kompie... to nie moja domena...nawet niemam głosniczków.

Mam płyty [cd] wzorcowe i Neutrika A2D... i czegoś podobnego nie stwierdziłem...sorry.

[jar1]

No, nie migaj się:-) A co masz nagrane na tych płytach testowych? I jak?

[darkul]

Dolby labolatory.

Ćiastoty od 10 do 20 000 Hz... i szersze pasma.. do pomiarów pomocniczych.

Poziomy odniesień na 0dB,-3dB,-6dB,-9dB,-12dB,-20dB,-40dB,-60dB,-80dB..dla w.w.i szumów różowiuuutkiegooo,białego.

Tzw.cyfrowe cicho sza.

Są tam tez wzorcowe zniekrztałcenia[tak,tak...]do celów porównawczych.. czy zniekrztałcenia te sie sumuja czy odejmują..bo i czasem tak też bywa.

[jar1]

Ucho ludzkie jest w stanie znieść dynamike napewno lepiej niz 60dB. Nie pamietam dokładnie, ale dopuszczalne normy są napewno powyżej 70dB. Więc usłyszenie przez człowieka poziomu -60dB nie powinno być problemem.