Lampizacja CD na lampie 6N16B - dziwny dźwięk, wycofanie średnicy

[archidea]

Witam,

Szukam rozwiązania dla poprawy dźwięku po podłączeniu układu WK-WA do DAC'a pcm1702 w denonie 655. Wszystko byłoby prawidłowo, nic nie brumi, dźwięk czysty. Problem to wycofanie wokali. Głos (szczególnie męski) słychać zupełnie z tyłu, w oddali, nawet jakby z drugiego pomieszczenia. Wydaje się, że im niższa częstotliwość tym gorzej. Instrumenty klawiszowe są głośniejsze.

Tak wygląda schemat. Wartości obliczeniowe odpowiadają zmierzonym.

Próbowałem z rezystorem konwersji I/U 100ohm i 200ohm. Dodałem kondensator równolegle do rezystora katody R4. Bez zmian.

 

Karta katalogowa lamy miniaturowej 6n16b podaje max Ia w przedziale 4,4-8,2mA. Punkt pracy wyznaczyłem dla 4mA i 100v napięcia anody (napięcie siatki -2,5v). Trochę mało.

 

Dodam jeszcze, że kilka razy coś dziwnego stało się w trakcie odsłuchu w jednym kanale. Nagle pojawił się szum i dźwięk przycichł. Po wyłączeniu i włączeniu sprzętu wszystko znowu było OK.

Poniżej schemat całości z wyprowadzeniem sygnału z dac. Nie mam pewności gdzie podpiąć masę od wyjść RCA. Czy powinienem dolutować się do masy na płytce w CD (np. koło oryginalnego wyjścia RCA)?

 

Z góry dziękuję za wszystkie wskazówki i wyrozumiałość. To mój pierwszy układ elektryczny w życiu!

[madly]

Zdjęcia zdecydowanie ułatwiają ew. zauważenie innych przyczyn problemów. W takich układach czasami nieprawidłowe prowadzenie masy może robić sporo złego.

Od strony układowej - połączenie stałoprądowe WK-WA może być ryzykowne, warto to zabezpieczyć diodą, która w stanach nieustalonych przy właczaniu wymusi polaryzację (poszukaj rysunki publikowane przez McGyvera w wątku o lampizacji (sorry, nie mam pod ręką, użyj wyszukiwarki). Punkt pracy dość konserwatywny, można ew. ciut wyższy prąd, ale może być - nie on powoduje problemy, o których piszesz.

Przyczepię się do wartości R6 = 47k, dałbym tutaj 470k. C3 i R6 połączony równolegle z impedancją wejściową wzmacniacza lub pre za lampizatorem. Jeśli masz np. impedancję wejściową 47k i równolegle z tym R6, daje nam filtr górnoprzepustowy RC - 1uF / 23,5k - dół jest na styk, a na pewno już zaczyna się zmiana fazy. Zresztą wspominasz coś o cięciu dołu. R6 ma tylko sprowadzać potencjał okładki wyjściowej C3 do masy.

 

Masa - musi być spięta masa rezystorów onwersji z masą w pobliżu DAC'a i nóżek Iout. Masy rezystorów konwersji najlepiej połączyć z nóżkami rezystorów katodowych lampy w układzie WK i do tego miejsca doprowadzić masę z zasilacza lampizatora. Wszystko w jeden punkt (gwiazda). Dalej szyną ciągniesz to do rezystora katodowego WA, R6 i wyjścia RCA. Masę z zasilacza lampizatora ciągniesz od ostatniego kondensatora najlepiej zbocznikowanego kondensatorem foliowym. To jedna z dość bezpiecznych metod prowadzenia masy..

[archidea]

Zdjęcia spróbuję zamieścić w czwartek. Sam układ zbudowany jest w formie pająka, wszystko na stole i w nieładzie. To samo w sobie jest problemem, ale z założenia tak miało być. To układ testowy.<br />

<br />

Sprawdziłem prowadzenie masy.<br />

<br />

Wszystko oparte jest o gruby przewód do którego przylutowałem kolejno:<br />

<br />

1. rezystor konwersji i katodowy WK - początek<br />

2. potem kolejno w odstępach 2-3cm rezystor WA, R6,<br />

4. następnie przylutowałem przewód masy do RCA<br />

3. przewód ciągnie się dalej do zasilacza<br />

<br />

Zwiększyłem R6 na 200k (na razie nie miałem większego rezystora), zmieniłem punkt pracy (Siatka -2,25v, Ia=5mA).<br />

Ogólnie jest trochę lepiej, ale główny problem - wokal z akustyką "pustego wnętrza za ścianą" - bez zmian.<br />

<br />

Wygląda to jakby wzmocnienie nie było liniowe. Niektóre dźwięki atakują, inne są ledwie słyszalne, przez co przy słuchaniu muzyki nocą trzeba uważać. Optymalnie ustawiony poziom głośności nagle przy pojawieniu się np. instrumentów klawiszowych jest poziom hałasu.<br />

<br />

[Henryk Kwinto]

Masa - musi być spięta masa rezystorów onwersji z masą w pobliżu DAC'a i nóżek Iout. Masy

 

@ archidea

 

Możesz zrobić pomiar pasma? Nieco by się temat rozjaśnił.

 

Napisałeś, że wartości napięć w realu zgadzają się z tymi na screen'ie jaki wkleiłeś ale chcę się upewnić, czy aby tak jest na 100%.

[archidea]

Niestety nie mam możliwości pomiaru pasma. Ale znalazłem rozwiązanie. Połączyłem masę RCA z masą CD. Problem zniknął.

 

 

 

W muzyce słychać teraz więcej szczegółów, jest bardziej przestrzenna. Ale przyznam spodziewałem się czegoś innego. Więcej emocji i akustyki. Jest poprawnie, ale muszę jeszcze poszukać, tym bardziej, że wcześniej kiedy układ nie był polutowany na PCB było lepiej.

 

Skrócę przewody sygnałowe, wprowadzę symetryzację napięcia, wmontuję wszystko do środka.. Może usłyszę różnicę.

 

Za wszelkie sugestie, jak i pomoc jeszcze raz dziękuję.

 

Jeszcze zdjęcie układu w zbliżeniu, choć niewiele widać.

 

[archidea]

Coś jednak nie jest tak, jak powinno. CD gra nadal po odłączeniu zasilania anodowego i żarzenia.

[Henryk Kwinto]

Coś jednak nie jest tak, jak powinno. CD gra nadal po odłączeniu zasilania anodowego i żarzenia.

 

Bardzo ciekawie i jednoznacznie opisujesz to co robisz.

 

Większość Twoich informacji wymaga zawsze dodatkowych pytań.

 

Gra ale jak głośno.

 

Może w końcu doczekamy się realnego schematu w którym uwzględnisz wszystkie połączenia, masy też i odpowiesz na pytania które padły wcześniej. Dla przykładu: rezystory konwersji masz przy DACu, czy przy lampie i do jakiej masy są podłączone?

 

Na zdjęciach nie widać najważniejszego, czyli jak są połączone elementy, widok od spodu.

[Muzg]

Nie mogę się na tych zdjęciach doszukać przewodu masowego lecącego spod przetworników do modułu z lampami.

[Henryk Kwinto]

Nie mogę się na tych zdjęciach doszukać przewodu masowego lecącego spod przetworników do modułu z lampami.

 

Ja też i dlatego napisałem kilka słów o stylu w jakim podawane są informacje.

[archidea]

Przepraszam za brak precyzji. Nie jestem elektronikiem, ani nawet elektrykiem.

Nie prowadziłem przewodu masowego lecącego spod przetworników do modułu z lampami, bo nie wiem gdzie połączyć przewód spod przetwornika.

 

Spróbuję wieczorem dodać kolejne zdjęcia i rysunki schematyczne i odpowiedzieć dokładnie na wszystkie pytania.

[Henryk Kwinto]

Przecież MADLY wyraźnie napisał co i jak z masą. Prowadzisz jak na razie dyskusję sam ze sobą z własnego wyboru.

[archidea]

Opiszę warianty podłączenia masy, które testowałem.

Dla wszystkich wariantów rezystor konwersji jest przy lampie, zwarty do jednego punktu z rezystorem katodowym WK i dalej do masy zasilacza anodowego.

 

1. Brak łączenia masy cd i masy lamp; masa RCA podpięta przy rezystorze R6.

Efekt - wycofanie wokalu (jak opisywałem na początku).

2. Brak łączenia masy cd i masy lamp; masa RCA podpięta do masy CD.

Efekt - CD gra nawet po wyłączeniu zasilania układu WK-WA.

Dźwięk OK.

3. Połączenie w jednym punkcie masy CD, układu (rezystor konwersji i Rk) i RCA.

Efekt - po wyłączeniu zasilania anodowego, dźwięk powoli cichnie do poziomu niesłyszalności.

Dźwięk - słychać delikatny brum i trochę charczy żeński wokal (ale jest to bardzo słabo słyszalne).

Prosiłbym o pomoc w podłączeniu masy do przetwornika. Rozumiem, że masę wyprowadzamy podobnie, jak sygnał z odpowiedniej nóżki DACa i prowadzimy do punktu gwiazdy przy R. konwersji i Rk?

 

Przecież MADLY wyraźnie napisał co i jak z masą. Prowadzisz jak na razie dyskusję sam ze sobą z własnego wyboru.

 

Madly napisał: Masa - musi być spięta masa rezystorów konwersji z masą w pobliżu DAC'a i nóżek Iout.

Przepraszam za mój nieprofesjonalizm, ale pozostaje ciągle pytanie, jak spiąć/podłączyć tą masę.

Druga kwestia to co ma być odłączone od DAC'a. W tej chwili odłączyłem tylko sygnał Iout i poprowadziłem do układu lamp.

[Henryk Kwinto]

Dla wszystkich wariantów rezystor konwersji jest przy lampie, zwarty do jednego punktu z rezystorem katodowym WK i dalej do masy zasilacza anodowego.

 

Już było ale przypomnę jeszcze raz.

 

Rezystor konwersji powinien być umieszczony jak najbliżej pinów Iaut DACa i masy tych pinów, czyli dokładnie między pinem 11 Iaut i pinem 12 lub 13, to ta sama masa.

 

I teraz masz dwa warianty:

 

1. Tak jak pisał MADLY, nie będę się powtarzał.

 

2. Masę CD łączysz jednym przewodem z gniazdami RCA (wyjściem układu lampowego), do tej samej masy przy RCA jednym przewodem doprowadzasz masę z zasilacza anodowego i nie doprawadzasz masy z zasilacza do układu lampowego ale w tym przypadku podajesz na wejście układu lampowego sygnał z rezystorów konwersji (które są podłączone do masy przy PCM) tylko pojedynczymi przewodami bez masy. Inaczej mówiąc tworzysz punkt centralny masy przy gniazdach RCA ale żeby nie powstała pętla masy sygnał z rezystorów konwersji podajesz pojedynczym przewodem już bez przewodu masy. Z każdego układu - CD, lampa, zasilacz do RCA masę prowadzisz pojedynczym przewodem i nie łączysz mas między tymi układami.

 

W sumie wszystkie warianty jakie przećwiczyłeś nie były poprawne, więc możemy je pominąć.

[archidea]

Dziękuję za pomoc i poświęcony czas. Czy dobrze to rozrysowałem?

 

 

 

Mam jeszcze pewne wątpliwości. Jak będę chciał wykorzystać istniejące gniazda RCA (te oryginalnie umieszczone na płytce CD) to powinienem:

1. znaleźć odpowiedni punkt, jak najbliżej wyjścia przy RCA i tam wlutować przewody "kanał 1" i "kanał 2" (w torze sygnałowym na pcb)?

2. nie prowadzić już przewodu masa do CD (jest już połączenie)

3. poprowadzić przewód masy z zasilacza napięcia anodowego do miejsca na płytce pcb blisko wlutowanych RCA?

 

Jutro spróbuję wprowadzić poprawki i napiszę, jak wyszło.

[Henryk Kwinto]

Dobrze rozumiesz.

 

Aby odpowiedzieć na pytanie związane z gniazdami RCA potrzebne jest lepsze zdjęcie płytki w Denonie. Na poprzednim zdjęciu niebieskimi kreskami pokazałeś jak łączysz wyjścia PCMów z układem lampy, a przewody fizycznie są podłączone w okolicy czerwonego prostokąta. Chciałbym to zobaczyć.

 

Przeważnie na wyjściu analogowym w CD jest elektrolit o pojemności 100uF aby odciąć ewentualne napięcie stałe. Jak je wylutujesz to będziesz się mógł tam wlutować z przewodami wyjściowymi z lampy ale też chciałbym to zobaczyć. Dysponujesz schematem z tego Denona?

[archidea]

Spakowałem zdjęcia i fragment service manual (9mb), wszystko pod adresem:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Sygnał pobrałem w najbliższym punkcie nóżek nr 11 (Iout) przeciąłem zwory (jeśli się nie mylę oznaczone jako JV366 i JV364) i dolutowałem przewody (jak widać na zdjęciach).

 

Dodałem zdjęcie od spodu płytki układu WK-WA. Z lewej strony widać po dwa rezystory (konwersji, który usunę i Rk pierwszej lampy). Mam świadomość, że elementy układu nie są odpowiednio rozmieszczone (np. dwie linie masy, z góry i z dołu), proszę o wyrozumiałość, to moje początki.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[archidea]

Wprowadziłem poprawki. Wszystko wydaje się być OK.

W przyszłym tygodniu podłącze oryginalne RCA.

 

Dziękuję wszystkim za pomoc.

[wakutoma]

Jak masz problem z prowadzeniem masy to podglądaj jak to robią najlepsi. Układ taki jak twój tylko na novalowych bańkach.

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Wlodasss]

Dziwny dżwięk może być spowodowany zbyt mała wartością rezystora konwersji dla układu PMC1702 - spróbuj z wartościami większymi tj, zamiast 100-200 om daj 500-1000 om. Ł.Fikus zaleca wartość 820 omów. Pozdrawiam Wlodasss.

[Michał Zieliński]

Jeszcze mogę od siebie doradzić to jak największą odległość zasilacza anodowego od wszystkiego, a połączenia z wyjścia układów do gniazd RCA powinny mieć jak najmniejszą odległość a najlepiej to bezpośrednio z wyjść układów do gniazd się przylutować.

[madly]

Jeszcze mogę od siebie doradzić to jak największą odległość zasilacza anodowego od wszystkiego, [..]

 

To chyba po to, aby zwiększyć pętlę zakłócającą i narobić sobie trudnych do wyeliminowania problemów? Zasilacz anodowy jest widoczny przez układ poprzez jego ostatni kondensator(y) (o ile jest odpowiednio dużej dla układu pojemności). Im bliżej znajduje się układu, stanowiąc lokalną pętlę masy, tym lepiej. Trzy posty wyżej wakutoma zapodał ładne zdjęcia rozbieranego AN. Ostatni kondensator elektrolityczny bocznikowany foliowcem znajduje się bardzo blisko układu.

 

Jest kilka szkół prowadzenia masy, ale wszystkie zakładają kondensator od zasilnia do masy tuż przy układzie, a inie 30 cm od niego.

[Michał Zieliński]

To ja jakiś inny jestem, bo najmniej problemów miałem właśnie wtedy, gdy zasilacz anodowy był bardzo daleko od wszystkiego...

[Henryk Kwinto]

To ja jakiś inny jestem, bo najmniej problemów miałem właśnie wtedy, gdy zasilacz anodowy był bardzo daleko od wszystkiego...

 

Taki wniosek wyciągnąłeś na podstawie doświadczeń z jednym układem, czy jest to ogólniejsza zasada występująca w kilku różnych układach?

 

Na dobrą sprawę nawet nie wiemy czy po wniesionych poprawkach układ gra poprawnie, źle czy bardzo dobrze bo autor tematu nic o tym nie wspomniał.

[Michał Zieliński]

Taki wniosek wyciągnąłeś na podstawie doświadczeń z jednym układem, czy jest to ogólniejsza zasada występująca w kilku różnych układach?

W swojej "karierze" mam 3 układy na lampach, we wszystkich zrobiłem tak, jak opisałem wcześniej.

Na dobrą sprawę nawet nie wiemy czy po wniesionych poprawkach układ gra poprawnie, źle czy bardzo dobrze bo autor tematu nic o tym nie wspomniał.

Pisał że problem rozwiązał, nic nie opisał czyli dla niego na pewno gra poprawnie :)

[Henryk Kwinto]

W swojej "karierze" mam 3 układy na lampach, we wszystkich zrobiłem tak, jak opisałem wcześniej.

 

Bardziej mnie interesuje, czy w tych trzech układach prawidłowość z oddalonym zasilaczem anodowym się sprawdziła, czy w tych trzech przypadkach sprawdzałeś obie wersje z blisko i daleko podłączonym zasilaczem?

[Michał Zieliński]

w pierwszym po prostu się bawiłem, szukałem miejsca gdzie nie brumi itp. W drugim (lampizowane CD) właśnie miałem bardzo duży problem z wmontowaniem tegoż zasilacza, niemalże utknęłoby na tym, żebym zasilanie wraz z trafem obudował osobno i oddał jako dwa oddzielne moduły ; d Za trzecim razem po prostu zrobiłem tak, jak uważałem, to tyle.

[archidea]

Napisałem wcześniej, że dźwięk wydaje się być OK. Dlaczego tak bez entuzjazmu?

Czytałem wcześniej wiele pozytywnych opinii po wstawieniu stopnia lampowego do CD. Spodziewałem się wyraźnej poprawy dźwięku, jest subiektywna lekka zmiana - ładny, czysty wokal (szczególnie damski), więcej powietrza.

Nadal denonowi brakuje do np. yamahy cdx-900.

 

Dziwny dżwięk może być spowodowany zbyt mała wartością rezystora konwersji dla układu PMC1702 - spróbuj z wartościami większymi tj, zamiast 100-200 om daj 500-1000 om. Ł.Fikus zaleca wartość 820 omów. Pozdrawiam Wlodasss.

 

Czy te 820 omów Fikus sugeruje dla układu WK-WA? Wiem, że dla SRPP optymalną wartość podaje 100Ohm. U mnie przy 424ohm muszę skręcić potencjometr wzmacniacza prawie na minimum. Większych wartości nawet nie próbowałem.

 

Może powinienem wykorzystać układ o mniejszym wzmocnieniu albo zmienić rezystor katodowy? Wiem, że McGyver stosował w denonie dcd-655 właśnie WK-WA.

[Wlodasss]

Zrób dzielnik z dwóch rezystorów 470om na próbę (zamiast jednego) - suma tych dwóch wartości będzie obciążeniem dla wyjącia prądowego PCM1702 a dwa rezystory 470om dadzą 940om.

Wartość rezystora konwersji pasywnej ma bezpośredni wpływ na zniekształcenia nieliniowe.

Zmieniając którąś z wartości będziesz mógł sprawdzić wpływ sumarycznej wartości rezystora konwersji

na brzmienie a dobierając ich stosunek możesz zmniejszyć napięcie na wyjściu lampy.

Wartośćtego rezystora dobiera się do zastosowanego przetwornika.

Wartość 100om jest dobra dla PCM63 lub dla TDA1541.

pozdrawiam

 

 

 

Napisałem wcześniej, że dźwięk wydaje się być OK. Dlaczego tak bez entuzjazmu?

Czytałem wcześniej wiele pozytywnych opinii po wstawieniu stopnia lampowego do CD. Spodziewałem się wyraźnej poprawy dźwięku, jest subiektywna lekka zmiana - ładny, czysty wokal (szczególnie damski), więcej powietrza.

Nadal denonowi brakuje do np. yamahy cdx-900.

 

 

 

Czy te 820 omów Fikus sugeruje dla układu WK-WA? Wiem, że dla SRPP optymalną wartość podaje 100Ohm. U mnie przy 424ohm muszę skręcić potencjometr wzmacniacza prawie na minimum. Większych wartości nawet nie próbowałem.

 

Może powinienem wykorzystać układ o mniejszym wzmocnieniu albo zmienić rezystor katodowy? Wiem, że McGyver stosował w denonie dcd-655 właśnie WK-WA.