MELOS-SHA-1 - hybrydowy wzmacniacz słuchawkowy -jaka jest rezystancja grzejnika lampy 6922 lub podobnych?

[dekRe]

Planuję wykonać klon Melos SHA-1 - w USA kosztował kiedyś nawet 2800 USD, i został wybrany przez Grado jako referencyjny dla ich słuchawek.
Konstrukcja jego jest nietuzinkowa.
Ze słuchawkami gra wybitnie, ze względu na swój rozkład harmonicznych, jest też fajną bazą jako analog do DAC'a, bo na układ można podać bezpiecznie maksymalnie 0.5V z potencjometru - a układ może mieć duże wzmocnienie, ale zależne od rezystancji żarnika lampy 6922.

W emiterze tranzystora 2N6045 z którego wychodzi sygnał audio po wzmocnieniu, stoi podłączony grzejnik żarzenia napięciem minus 6.3V.

Na emiterze jest stałe DC=0V, a żarzenie nie ma z tym problemu, że na grzejniku lampy pojawia się wysokozmienny sygnał audio.

Problem mój jest taki, że chciałbym ten klon zrobić na posiadanych lampkach miniaturowych 6S31B lub 6111.
Stopień wzmocnienia sygnału zależy od rezystancji grzejnika na żarzeniu. 
Zastanawiam się, czy zamiast grzejnika mógłbym wstawić wysokowatowy rezystor, gdyby okazało się, że żarnik miniaturek 6S31B lub 6111 jest inny od rezystancji żarnika lampy 6922.
Nie mam lampy 6922 by to zmierzyć i sprawdzić - stąd moje pytanie - jaką rezystancję może mieć grzejnik takiej lampy 6922 lub jej podobnych, bo czasami wstawiane były w podstawki inne triody.

W symulacji badałem podając rezystancję 10R, wtedy było spore wzmocnienie, ale przez ten rezystor symulator podaje około 650mA - sporo.
Gdy podam do symulacji rezystancję grzejnika 47R - prąd redukuje się do około 150mA - ale też spada wzmocnienie.

Jaką rezystancję grzejnika może mieć trioda 6922, czy może 12AU7 lub podobne?

Schemat i działanie Melos SHA-1 pokazane jest na filmie:

  

[jurek]

Nie mam w tej chwli lampek pod ręką.

Z pamięci: Rh ECC88 jest podobne do wszyskich lampek z serii ECC ( łączonych równolegle dla V=6.3). O ile pamięć mnie nie myli to raczej 1R niż 10- po rozgrzaniu. Ruskie 6922 mają R trochę mniejsze.

Spojrzałem na schemat. Z żarzeniem trzeba być ostrożnym w tym przypadku. Konstruktor w oryginalny sposób podciąga napięcie za pomocą Rh dla tranzystorów wyjsciowych.

Dla świętego spokoju kupiłbym jakieś ecc88 lub 6622 albo tanie (na próbę) 6n1p.

Edytowane 16 Października 2024 przez jurek

[jurek]

Zmierzyłem.

Ruski NOS 6n23p czyli  po nowemu: 6922 ma rezystancję "na zimno" 3,5 Ohma. ECC88: Tungsram- 3,8, Tesla- 3,9

 

[Ludwik Igielski]

"...6922 ma rezystancję "na zimno" 3,5 Ohma. ECC88: Tungsram- 3,8, Tesla- 3,9" - OK!, ale gdy lampa pracuje to na końcówka grzejnika mamy napięcie 6,3 V i przez włókno grzejnika płynie prąd 365 mA, więc...? Sugeruję zerknąć do dokumentacji AVT2928 i porównać z AVT2464 (chodzi o wielkość rezystancji w źródle MosFeta, pracującego jako aktywne obciążenie wtórnika wyjściowego w AVT2464 jako ekwiwalent połączenia szeregowego włókna z opornikiem 2 omy w AVT2928). Pozdrawiam fanów techniki lampowej.

[dekRe]

Dziękuję za pomiar i sprawdzenie.
W nocie lampy 6922 prąd żarzenia wynosi 300mA dla 6.3V.
Czy jest więc prawdopodobne, że żarnik lampy osiąga od 3.5R na zimno do 21R po rozgrzaniu? 




 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) Edytowane 16 Października 2024 przez dekRe

[jurek]

Swojego czasu widziałem gdzieś pomiary rezystancja/ temperatura. Poszukam ale o ile dobrze pamietam to raczej były procentowe różnice.

[jurek]

PS. W przeszłości będąc posiadaczem słuchawek Grado SR325 przymierzałem się do klonowania Melosa. Jest to specyficzny generator harmonicznych- dlatego dobrze spisywał sie z ostro grającymi Grado.  Efekt "WOW" prawdopodobnie  nie będzie słyszalny  na innych słuchawkach.

Psuję zabawę....

Edytowane 16 Października 2024 przez jurek

[dekRe]

19 minut temu, jurek napisał:

Efekt "WOW" prawdopodobnie  nie będzie słyszalny  na innych słuchawkach.

Psuję zabawę....

Nie do końca. Bawię się różnymi symulacjami lampowych wzmacniaczy słuchawkowych w QSPICE.
Symulacje Melos generują w porównaniu do innych modeli lampowych bardzo zaskakujące FFT dla np. niskoomowych słuchawek jakimi m.in. są Grado 38 om czy innych, 32 om. Różne lampy i różne FETy to też różne FFT, często niepolecane czy słabe, gdzie nawet dominuje trzecia harmoniczna. Bardzo ciekawy do eksperymentów, niezwykle czuły na dobór i zmianę modeli elementów, punktów pracy lamp.

Rok 2005: ;-)

Cytat

Zamowilem go u p. Jasika zaraz po entuzjastycznej recenzji Greenberga w Stereophilu,a wiec dosc dawno.

Zaplacilem 1200$ (wersja czarna).

Sluchalem ostatnio na pozyczonych Grado RS-1 i bylem pod sporym wrazeniem. Gdyby sprzet na kolumnach tak zagral (jakby nic nie stalo pomiedzy mna a dzwiekiem)+przestrzen to bym juz chyba dalej nie szukal i juz tylko rozkoszowal sie sama muzyka.

 

 
 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

W symulacji przyjmujesz identyczne wartości obu połówek lampy?

W praktyce często trochę sie różnią. Wydaje mi się, że lekkie niezrównoważenie wzmacniacza różnicowego ( z w/w powodu oraz celowych zabiegów kontruktora) jest  głównym generatorem "firmowego dzwięku".

Możesz to zweryfikować symulacją?

 

Podbijam poprzeczkę cenową : )

Tu entuzjastyczna recenzja wzmacniacza za 2 k$.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Schemat tego ampa oparty jest o pomysł Borbely'ego, do zrobienia pewnie za 100 dolarów:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) Edytowane 16 Października 2024 przez jurek

[dekRe]

6 godzin temu, jurek napisał:

W symulacji przyjmujesz identyczne wartości obu połówek lampy?

W praktyce często trochę sie różnią. Wydaje mi się, że lekkie niezrównoważenie wzmacniacza różnicowego ( z w/w powodu oraz celowych zabiegów kontruktora) jest  głównym generatorem "firmowego dzwięku".

Możesz to zweryfikować symulacją?

Dla modelowania w QSPICE mając dwa identyczne modele 6922 trudno by było to niezrównoważenie zrealizować, ale dokonałem konwersji różnych modeli lamp 6922 z różnych źródeł od różnych twórców. By sprawdzić Twoją teorię, użyłem więc dwóch różnych modeli dla triody 6922. Zmiana w FFT była nieznaczna. Za to zmiana FET'a w źródle prądowym daje bardziej widoczne zmiany, na całkiem audiofilskie - wysoka druga harmoniczna, a trzecia koniecznie niżej o co najmniej 30dB. Kondensatorki nalutowane na rezystory anodowe, wyrzucane przez masakrujących Melosy grzebaczy jako herezja, są niezbędne dla właściwego FFT, by Melos robił to audiofilskie WOW. 
Różne triody - to konieczna zmiana wartości rezystorów anodowych i dobór punktu pracy.
Są Melosy, które dla innych lamp niż 6922 miały np. rezystory anodowe 10k, a nie 18k czy inne - zależy od wersji.
Wstawisz pechowo inne lampy i też nie będzie WOW, więc dźwięk będzie słaby. No i różnie słuchawki o różnych impedancjach - będą takie, co zagrają koncerty, a inne będą tragiczne- rozkład drugiej i trzeciej harmonicznej zdecydują o jakości.
Dziękuję za kolejne inspiracje. Na razie projekt PCB staram się zaprojektować dla par miniaturek jakie mam 6S31B - które za wschodnią granicą są używane w produkcji lampowych konstrukcji wzmacniaczy słuchawkowych R-AMP, więc nadają się do audio - a rozkład FFT dla słuchawek 32 om wydaje się być korzystny. Dam znać, czy będzie fajny - największy problem to zdobycie dobrych tranzystorów.


 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

A jak duże zniekształcenia wprowadza cały bufor prądowy?

Bo jeśli duże to składanie całego ustrojstwa z niewiadomych elementów to wielka niewiadoma.

Na PCB dałbym kondensator wyjściowy dla bufora- chociaż na pierwszy  rozruch. Serwo lubi płatać filgle.

Wyjście pre ma kondensator.

 

[dekRe]

10 godzin temu, jurek napisał:

A jak duże zniekształcenia wprowadza cały bufor prądowy?

Bo jeśli duże to składanie całego ustrojstwa z niewiadomych elementów to wielka niewiadoma.

Na PCB dałbym kondensator wyjściowy dla bufora- chociaż na pierwszy  rozruch. Serwo lubi płatać filgle.

Bufor nie ma większego znaczenia dla zmian w FFT - tu testowałem kilka modeli fet. Za to fet w katodach lampy - on ma decydujące znaczenie i tu konieczne będą eksperymenty, lub konieczne będzie wstawienie innego źródła prądowego dającego przepływ ok. 3mA prądu. 

W filmie na YT wstawiany model 2SK369 słabo się sprawdza, dużo lepiej jest z modelem 2SK389 lub z 2SK246. Oryginalnie w dokumentacji serwisowej wzmacniacza są tam fety 2SK147, już chyba nie do kupienia.

Istotnym czynnikiem mającym silny wpływ na FFT dla badanej przeze mnie niskiej impedancji 32 om, ma właśnie separacja słuchawek kondensatorem MKP o wysokiej pojemności - im większa pojemność tym ładniejsza FFT. Na filmie serwisanta jest nawet wspomniane, że sam Melos ma je zbyt małe.

Część producentów wzmacniaczy słuchawkowych dorzuca nawet kondensator elektrolityczny na wyjście, razem z MKP, ale jak dodam taki model do symulacji, to FFT staje się dużo gorsza. Tylko MKP 10uF czy nawet 20uF jak jest miejsce + maluch - i FFT jest OK.
Serwo lubi płatać figle, więc i opóźnienie musi być, a u mnie dodatkowo będzie zabezpieczenie słuchawek.

[jurek]

Przy projektowaniu PCB możesz zrobić uniwersalne otwory pod lampy mini/oktal/noval. Będzie można wsadzić wszyskie możliwe lampy "z szuflady", albo jfety-  po uprzednim dostrojeniu reszty układu.  Wydaje się, że nawet ecc83/6sl7 mają szansę zagrać przy niskim napięciu z powodu bardzo wysokiej impedancji wejściowej bufora.

 

Tu serwisówka do dobrej hybrydy- można podpatrzeć drobiazgi:

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) Edytowane 18 Października 2024 przez jurek

[GU48]

Sprawdziłem rez. żarnika rozgrzanego w ECC85 i ma 19 Ohm. Tak więc żarnik w ECC88 może mieć w stanie rozgrzanym 21 ohm.

[GU48]

Jakie jest napięcie anodowe przy lampie 6922 w tej aplikacji?

[jurek]

Oryginalny schemat:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Ludwik Igielski]

Tranzystory 2SK147 już 30 lat temu były "białym krukiem" i kosztowały całkiem sporo. Jeśli komuś się trafi dawca części np. marki Onkyo (niektóre modele wzmacniaczy zintegrowanych mają w sekcji phono 4 takie j-fety), to będzie duże szczęście. Na firmie widać inny typ - 2SK369, zdecydowanie łatwiejszy do zdobycia, również z "wylutów". Pozostaje jeszcze słynny 2SK170, tu także widzę duży problem, choć jest sporo różnych dawców. Oprócz tego trzeba jeszcze ustalić której grupy ma być ten fet: Y, GR, BL czy V. Ten ostatni to "marzenie ściętej głowy". 

Mam jeszcze gorącą prośbę o przyjrzenie się na drodze symulacji co robi 2SK117 w roli wtórnika źródłowego przez Darlingtonem wyjściowym. Jakie wprowadza do układu harmonicznych? Dziękuję!

[dekRe]

W dniu 18.10.2024 o 16:58, Ludwik Igielski napisał:

Mam jeszcze gorącą prośbę o przyjrzenie się na drodze symulacji co robi 2SK117 w roli wtórnika źródłowego przez Darlingtonem wyjściowym. Jakie wprowadza do układu harmonicznych?

Ten tranzystor nie ma większego znaczenia dla FFT - tu jak podstawiam inne modele, to albo układ "pali się" czyli nie działa, albo działa, nawet z BF245.
Kluczowy jest dobór tranzystora w źródle w katodach lampy.
Ale... wyrzuciłem go, zastępując źródło rezystorem 300 om. Inna wartość albo wprowadzała silne zniekształcenia, albo tłumiła wzmacniacz. To też miało wpływ na FFT, ale przynajmniej wzmacniacz będzie działać, gdyby próba użycia jakiejś chińskiej podróbki była nieudana.



 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

Czy dobrzy zrozumałem?:

1. Cały bufor wprowadza mało istotne zniekształcenia

2. Jedynie zmiany prądu w lampach powodują duże zmiany  FFTw całości układu?

 

Kombinowałeś ze sprzężeniem zwrotnym?

Punkty pracy dla ecc88 zalecane przez producenta (Philips) dla niskich napięć:

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

W ramach ekperymentów można spróbować z  obniżonym Va i z zerowym/ lekko dodatnim napięciem siatki:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) Edytowane 20 Października 2024 przez jurek

[dekRe]

5 godzin temu, jurek napisał:

1. Cały bufor wprowadza mało istotne zniekształcenia

2. Jedynie zmiany prądu w lampach powodują duże zmiany  FFTw całości układu?

Tak, bufor jest mało istotny dla FFT. 
Zmiany prądu do 10mA dają istotne zmiany w FFT.
Po dodaniu rezystorów 300K do siatek, pięknie rośnie audiofilska druga harmoniczna tylko w wersji z rezystorem 300R zamiast źródła prądowego, duża druga harmoniczna, a sporo mniejsza trzecia. Wtedy też, przez rezystor w katodach 300R płynie prąd aż 10mA, a nie 3mA jak przez wersję ze źródłem prądowym. Tych rezystorów 300k do siatek nie powinno się dodawać do wersji Melosa ze źródłem prądowym, można dać 3.5M - ale wtedy w modelu drastycznie spada wzmocnienie. Dzięki za pomysł.


 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Ludwik Igielski]

18 godzin temu, dekRe napisał:

Ten tranzystor nie ma większego znaczenia dla FFT - tu jak podstawiam inne modele, to albo układ "pali się" czyli nie działa, albo działa, nawet z BF245.
Kluczowy jest dobór tranzystora w źródle w katodach lampy.
Ale... wyrzuciłem go, zastępując źródło rezystorem 300 om. Inna wartość albo wprowadzała silne zniekształcenia, albo tłumiła wzmacniacz. To też miało wpływ na FFT, ale przynajmniej wzmacniacz będzie działać, gdyby próba użycia jakiejś chińskiej podróbki była nieudana.



 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Dziękuję bardzo i pozdrawiam.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

3 godziny temu, dekRe napisał:

Zmiany prądu do 10mA dają istotne zmiany w FFT.

Przy niskim zasilaniu Va w Melosie warto spróbować dać nawet 15mA dla ecc88 (zmieniać wartość rezysora anodowego w zakresie 8-15KOhm). 3 mA to stanowczo za mało- wysyp harmonicznych.

 

Edytowane 20 Października 2024 przez jurek

[GU48]

"Przy niskim zasilaniu Va" - tzn. jakim ?

[jurek]

W zależności od prądu lampy  i obciążenia Ra szacuję na 50-80V.

Pewnie kolega dekRe poda precyzyjnie.

[dekRe]

W dniu 20.10.2024 o 18:49, jurek napisał:

Przy niskim zasilaniu Va w Melosie warto spróbować dać nawet 15mA dla ecc88 (zmieniać wartość rezysora anodowego w zakresie 8-15KOhm). 3 mA to stanowczo za mało- wysyp harmonicznych.

Wykonałem modele źródeł prądowych, gdzie będące w sprzedaży J511 daje nominalnie 4.7mA.
Można je kupić nawet u Chińczyków, choć to zawsze ruletka:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Połączenie dwóch daje wydajność ponad 8mA.
Wtedy rozkład harmonicznych jest bardzo audiofilski - druga harmoniczna wysoko, a trzecia prawie minus 80dB - piękny audiofilski odstęp.
Obniżenie zasilania ze 108V do 85V i zmiana rezystorów anodowych by zwiększyć prąd, daje FFT mniej audiofilski, choć finalnie to wymagałoby eksperymentu i odsłuchów.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[jurek]

Takie trafko można wykorzystać jako klasyczny wzmacniaczyk transformatorowy lub jako dławik anodowy do hybrydy. Wtedy zasilanie może być dużo niższe niż melosowe 100V i jest szansa na lepsze parametry.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) Edytowane 23 Października 2024 przez jurek