Lampowe schematy, problemy, rozwiązania

[mamel]

no nie to

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[mamel]

już nie śmiecę

[Gość stary bej]

to do mamel`a

 

Panowie, wrzucacie różnej maści układy lampowe i są to najczęściej typowe "gitarowce", a chcielibyście aby zagrały Hi-Endowo :)

Nawet Eico klepany kiedyś przez mamel`a nie był do końca takim układem, trzeba było go sporo przerobić aby zagrał w domu, a nie w klubie, pod gitarę.

 

Tym bardziej dziwi mnie tego typu wpis:

piotr_37

10 Cze 2010, 22:49

"siatki liczymy od katody , chyba ?"

zwłaszcza że: "to niestety ale nie to będzie mój pierwszy "poważny" wzmacniacz lampowy "

 

Mam rozumieć że, będzie to Twój pierwszy, poważny wzmacniacz lampowy ?

Nie masz się co martwić, ja też miałem kiedyś podobną wiedzę i zaczynałem od podstaw, a i dziś też nie jestem "orłem" w tej dziedzinie - ciągle się uczę :)

[piotr_37]

Dam radę ,ale na błędach się człowiek uczy :) fakt iż nieraz jest to bardzo kosztowne :( .

[piotr_37]

Tak pierwszy , no i może nie ostatni :)

[Gość stary bej]

piotr_37

Rozumiem i podziwiam zapał i samozaparcie.

Możesz jednak na "drodze poznania" spotkać wiele przeciwności i nierozwiązywalnych zagadek.

Hmmm, trochę tajemniczo to zabrzmiało, ale jednak występuje wiele problemów przy uruchomieniu konstrukcji lampowych.

Głównym problemem to znalezienie dobrego, sprawdzonego i przetestowanego układu.

Układu, który by posiadał wyszczególnione napięcia i prądy lamp w poszczególnych blokach wzmacniacza.

Układu, który by grał tak jak oczekujesz, a nawet bardziej, czyli rewelacyjnie.

Nie zachęcam, nie namawiam, ale ... ? :)

Odwiedź stronę http://www.vampiria.pl i w dziale Lampa DIY znajdziesz dwie koncepcje wzmacniaczy lampowych.

Obie godne polecenia, choć optuję za konstrukcją forumowicza Plati.

 

pzdr.

[mamel]

<>

 

1. proszę pytać Fr@ntza jak gra to bez modyfikacji Eico w porównaniu do dzisiejszych za 30tyś zł - słyszał

2. rezystory w odwracaczu mają mieć 6k różnicy (u mnie 27K i 33K) - taka idea

1. powtarzam pytanie; dla czego na schemacie piorta pin 1 w EL34 jest zwarty z anodą nie z katodą

[piotr_37]

Dzięki , widzę iż muszę się zarejestrować aby zobaczyć fotki ;)

[Gość stary bej]

Mamel

"1. powtarzam pytanie; dla czego na schemacie piorta pin 1 w EL34 jest zwarty z anodą nie z katodą"

Czy to pytanie kierujesz do mnie ? przecież ja nie zamieszczałem/rysowałem tego schematu.

[piotr_37]

Układ jest ze strony

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[toptwenty]

>mamel

 

>1. powtarzam pytanie; dla czego na schemacie piorta pin 1 w EL34 jest zwarty z anodą nie z katodą >

 

Tak jest na oryginalnym schemacie Kingsbury'ego. Korespondowałem z nim w tej sprawie, nie upierał się przy tym rozwiązaniu.

[piotr_37]

A tu jeszcze o tej konstrukcji

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[mamel]

i ten kurduplasty dławik dla czterech EL34 - cieniutko

[piotr_37]

"kurduplasty" :) , a odnośnie dławika czy można zastosować dławik od świetlówek 1H/36ohm robiłem symulacje w PSU Designerze i nie wyglądało źle.

[mamel]

był taki dławik Zatry DL109 8H 24ohm i tylko 100mA - do el84 był jeszcze jako tako ale 34-ka musi mieć min. 200mA

[Gość Dink]

>Stary Bej<

Mój wpis odnośil się tylko do stopnia wejściowego i odwracza fazy / przy okazji - oba rezystory anodowe odwracacza powinny być tej samej wartości nominalnej z tym, że jeden z tolerancją -5%, a drugi +5%. Taka jest zasada prawidlowej pracy wzmacniacza o bezpośrednim sprzężeniu katodowym/ Nie robiłem nigdy podobnego stopnia wyjściowego - jak na schemacie, ale jest to uklad połączeń prawidłowy, bowiem lampa pracuje z tzw. podstawą anodową. Jest to układ typowej quasi triody zrobionej z pentody. W oryginale Williamson używał tetrody. Wykorzystanie tutaj pentody w konfiguracji z podstawą anodową wskazuje raczej na docenienie walorów EL34, którą uważam za jedną z lepszych lamp w ogóle do celów audio. We wzmacniaczach gitarowych nie używało się układów ze sprzężeniem galwanicznym. Pozdrawiam Dink

[Gość Dink]

>Stary Bej<

Niezbyt dokladnie wcztalem się w Twój wpis. Pomyliłeś siatki. Pentoda ma trzy siatki. Siatkę sterującą S1, siatkę ekranującą S2 i siatkę zerową S3, albo inaczej hamującą o potencjale zerowym. Ta ostatnia ma na celu hamowanie elektronów emisji wtórnej wtedy, gdy napięcie anody spadnie poniżej napięcia siatki ekranującej - S2. Dotyczy to oczywiście pentody. W przypadku wykorzystania pentody w układzie triody tak, jak pokazuje to schemat, siatka zerowa przestaje spełniać swoją rolę i może z siatką drugą pracować w konfiguracji z podstawą anodową. Chodziło Ci zapewne o siatkę S3, a nie o S2. Pozdrawiam Dink

[Gość stary bej]

Dink

Oczywiście, masz rację, pomyliłem S2 z S3.

Dobrze że opisałeś poszczególne siatki w lampie (pentodzie), ja o ich roli w szklanej bańce wiem. Zawsze jest to pewne usystematyzowanie podstawowej wiedzy dla tych co dopiero zaczynają przygodę w tej materii.

Nie zmienia to i tak faktu (według mojej opinii) sensowności podłączenia S3 do anody.

Podobne połączenia stosują niektórzy konstruktorzy przy pentodzie EF86, być może jest to próba kształtowania, a może poszukiwania tego niepowtarzalnego brzmienia :)

I choć każdy ma jakąś "filozofię" dźwięku to różnymi drogami dochodzi do uzyskania muzycznej nirwany, jak i synergii całego systemu :)

Pozdrawiam sb

[Gość Dink]

>Stary Bej<

Czolem, sens polączenia siatek w konfiguracji poodstawy anodowej jest taki, że powoduje znaczne obnizenie oporu wyjściowego lampy. Jest zatem bardzo mały i ma wartość zależną od nachylenia charakterystyki lampy - Rwyj /w przybliżeniu/= 1 nad Sa. Dla przeciętnych lamp impedancja wyjściowa wynosi w takiej konfiguracji od kilkudziesięciu Ohmów do kilkuset. W tym względzie pentodę zbliża się bardziej do konfiguracji triodowej. Jeśli dobrze pamiętam, to podobne konfiguracje stosował też Williamson, ale jak wspomniałem Williamson stosował początkowo tetrody /6L6/. Mają one jednak pewne wady polegające na na zjawisku emisji wtórnej /brak siatki zerowej/ i z tego powodu są mniej stabilne w porównaniu z pentodą /niepożądanew wklęśnięcie charakterystki/. Oczywiście, pisząć o EL34, która jest jedną z bardziej cenionych przeze mnie lamp mam na myśli NOSy. Obecna produkcja lamp jest poniżej krytyki

[Gość stary bej]

Dink

Nie sądzę aby siatka 3-cia w takim połączeniu powodowała to, że lampa będzie miała mniejszą oporność wewnętrzną.

To jednak S2 w innym reżimie pracy lampy, ("triodowym") powoduje to, że oporność wewnętrzna lampy maleje.

Te zakrzywienia charakterystyk dla tetrody to wszystko się zgadza, o czym piszesz, przecież to wiedza książkowa.

Tetrodę wiązkową np. 6L6GC, też można "puścić" w triodowym połączeniu i jej oporność wewnętrzna również będzie mniejsza, a siatkę hamującą zatrzymującą wybijanie elektronów "wtórnych" z anody przecież posiada, tyle tylko ze na stałe połączoną z katodą, wewnątrz bańki.

Więc nie możemy tu mówić o roli S3 jako siatki wpływającej na oporność wewnętrzną lampy.

Tym bardziej że to właśnie S2 jest brana pod uwagę przy obliczaniu całkowitej mocy admisyjnej lampy w układzie wzmacniacza - PaA + PaS2 = Pa

Pa nie można oczywiście mylić z mocą muzyczną, uzyskiwaną z lampy, bo to dwie rożne sprawy - moc admisyjna i muzyczna.

Z takich błędnych "rachunków" wynikało by że z jednej EL34 uzyskamy 27,5W, a to przecież nieprawda.

Prawdą natomiast jest to że, lampa EL34 jest lampą której elektrody (wszystkie) są wyprowadzone na jej cokół i stąd jest ciekawa lampą do eksperymentów.

 

Powracając do S3, jej rola to hamowanie, blokowanie wybijanych z anody elektronów, tzw. wtórnych, a nie udział w samym procesie wzmacniania, a już na pewno nie wpływanie na zmianę oporności wewnętrznej samej lampy.

Skoro ma swoją przypisaną rolę (przez konstruktorów lampy) to zmiana tej roli może wpływać negatywnie na inne procesy fizyko-chemiczne w zmiennym układzie przypisanych połączeń.

 

Pisał o tym Forumowicz Toptwenty >

cyt. "Tak jest na oryginalnym schemacie Kingsbury'ego. Korespondowałem z nim w tej sprawie, nie upierał się przy tym rozwiązaniu."

 

Gdyż takie połączenie wnosi więcej złego w pracy lampy, niż dobrego.

Odsłuchowo, a pisałem wcześniej o identycznym połączeniu pentody EF86 jako lampy wejściowej i że nie wnosi takie połączenie i praca S3 w tej lampie zauważalnych, czy nawet radykalnych zmian sonicznych dla reszty układu wzmacniacza, więc można takie połączenie potraktować jako ciekawostkę techniczną, a nie docelowe rozwiązanie.

 

Sam lubię nietypowe rozwiązania układowe i również poszukuję tych nietuzinkowych, ale uważam że należy je stosować w oparciu o zachowanie właściwości, a może bardziej, o przyporządkowane przeznaczenie każdej siatki w lampie.

 

Pozdrawiam, sb

[Gość Dink]

Cześć, to nie jest kwestia sądzenia. Jest to wlaściwość konfiguracji - jak wspomniałem, podstawy anodowej, gdzie obie siatki są polączone z anodą, i w takiej konfiguracji rezystor katodowy nie wplywa na oporność wyjściową lampy. Dlatego uklad taki często stosuje się tam, gdzie chce się wykorzystać właściwości pentody /duża sprawność/ i zalety triody tak, by rezystor katodowy nie determinował impedancji wyjściowej. W przypadku przytoczonego schematu /brak rezystora katodowego - zastosowano fixed bias/ trochę mija się to z celem. Nie robilem czegoś takiego, a tylko zwrócilem uwagę, że jest to poprawne połączenie. Pragnę tutaj zauwazyć, że wiele projektów w internecie jest częśćią jakiejś poprawnej koncepcji i układ wielokrotnie "modyfikowany" traci sens. Być może jest to fragment jakiegoś układu pomiarowego, gdzie wymagana była bardzo precyzyjna oporność wyjśćiowa układu i miało to jakiś sens w połączeniu np. z tłumieniem ukladu /NFB/. Nie należy zatem bezkrytycznie przyjmować tego, co jest w necie. Najlepsze są własne doświadczenia, albo dobrze sprawdzony projekt. Pozdrawiam serdecznie Dink

[Gość stary bej]

Dink

"...to nie jest kwestia sądzenia"

Ależ jak najbardziej, gdyż moim osądom podlegają konstrukcje które "przećwiczyłem", odsłuchiwałem i w rezultacie zrobiłem i które grają, a nie udają że emitują jakieś dźwięki :)

Rezystor-opornik katodowy nigdy nie wpływa w lampach końcowych na oporność tego stopnia.

To filozofia auto-polaryzacji, lub sztywnego trzymania prądu spoczynkowego i pracy lamp końcowych.

W przypadku auto-biasu te prądy hulają i nie ma możliwości ich ustabilizowania.

Osobiście wolę drugi wariant tzw fixed-bias z ujemnym przedpięciem siatek sterujących lamp końcowych :)

Można, o czym się nie pisze i nie mówi, wprowadzić ten typ polaryzacji również dla siatki wejściowej lampy wstępnej-pierwszej, czyli na wejściu wzmacniacza.

Upraszcza to wiele spraw związanych z późniejszą regulacją wzmacniacza, podczas uruchomienia i "strojenia" go.

Moc pentody, zalety triody > taki układ prezentowałem kilka stron wcześniej (pomyliłem tylko schematyczne oznaczenie dodatkowego zasilacza ze źródłem prądowym).

Pisałeś wcześniej o auto-biasie i rezystorze katodowym i że nie jest na nim tracona duża moc.

Z taką opinią nie mogę się zgodzić, wystarczy przeliczyć to z prawa Ohma.

Ja w katodach lamp wyjściowych zawsze stosuję rezystory "pomiarowe" o wartości 1R, na nich moc wyjściowa układu nigdy nie jest tracona, ale to przy fixed-bisie :)

Po prostu, niech moc nie będzie tracona na elementach biernych, ma być przecież zyskiwana na głośniku, no i te niepotrzebne grzanie wnętrza obudowy wzmacniacza.

 

Co do tłumienia /NFB/ i innych takich "damping factorów" to wchodzimy tu w sferę rozmyślań i dywagacji o zastosowaniu właściwych transformatorów wyjściowych.

W mojej ocenie, inaczej (przekładnia/ilość zwojów drutu od strony anodowego) powinny być nawinięte dla kl.A, inaczej dla kl.AB i w końcu B.

Ale nie chodzi tu o szczelinę w rdzeniu czy takie tam pierdoły, bo przecież PP też możemy "puścić" w kl.A :) jednak nie na transformatorze nawiniętym pod kl.AB :)

 

"Nie należy zatem bezkrytycznie przyjmować tego, co jest w necie. Najlepsze są własne doświadczenia, albo dobrze sprawdzony projekt."

Obiema ręcami* się pod tym podpisuję :)

 

Również serdecznie pozdrawiam, sb

[compi]

Mam pytanie odnośnie wyżej omawianego schematu. Co się stanie gdy lampa wejściowa nie będzie miała żarzenia (miałem taki przypadek - zaśniedziałe styki na nóżce 4 - dziwne ale prawdziwe)? Mój układ akurat ma zabezpieczenie ale tu nie widzę.

[Gość Dink]

Czołem, przy bezpośrednim sprzężeniu nie należy wyjmować /podczas pracy/lampy, z którą sprzężona jest bezpośrednio siatka następnego stopnia, bo wystąpi na siatce bardzo duży potencjał dodatni i lampa ulegnie uszkodzeniu. Zasada jest taka, że jeśli na siatce występuje napięcie +113V, to na katodzie powinno wystąpić napięcie o jeden wolt wyższe /+114V/. W przypaku ukladu SRPP nic się nie stanie po wyjęciu lampy /brak żarzenia/, bo na siatce wówczas nie będzie w ogóle napięcia. Warto pamiętać o żarzeniu w ukladach SRPP. Chodzi o to, że w dolnej lampie jest niewilka różnica potencjału pomiędzy katodą, a wlóknem żarzenia. W lampie górnej ta różnica jest bardzo duża - oczywiście, jeślli żarzenie w jakiś sposób polączone jest z masą tak, jak to się zwykle robi. Dlatego najlepiej jest zasilać napięciem stałym żarzenie układu SRPP i następnie z dzielnika napięcia wyprowadzić ok np. +60V, gdzie łączymy plus tego napięcia z minusem żarzenia. Oczywiście minus 60V jest połączony z masą. Jest to dobre rozwiązanie i zarazem eliminuje skutecznie "brum" pochodzący z żarzenia. Pozdrawiam wszystkich Dink

[compi]

Dzięki Dink za wyczerpującą odpowiedź. Zresztą przy WK-WA problem z wysokim napięciem na katodzie drugiej lampy również istnieje - ale to już nie dotyczy omawianego układu :)

[wakutoma]

Witam, mam ogólne pytanie dotyczące zasilania w układach lampowych. Czy warto zrównoleglać dławiki w zasilaczu lub ewentualnie dławiki i rezystory. Czy wpłynie to pozytywnie na jakość filtrowania ? Pytam się ponieważ mam 2 małe dławiki 10H/30mA/700R. Czy "wypadkowy dławik" będzie miał 5H/60mA/350R ? Zakładam niewielkie obciążenie zasilacza rzędu kilka miliamperów a trafo na wtórnym ma 200v/30mA.

[cypher]

Porób sobie symulacje w PSUD2.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[wakutoma]

Do powyższego. Zastanawiałem się nad zastosowaniem po trafie i lampie prostowniczej (6x4) filtrów:

R(100-200R)/100uf/2x10H(350R)/100uf/R(kilka kilo)/100uf lub R(100-200R)/100uf/10H(700R)/100uf/10H/100uf.

Z tego co zauważyłem w różnych komercyjnych aplikacjach większą uwagę przykłada się do jakości filtrowania przy pierwszym kondensatorze. Stąd moje pytanie.

[wakutoma]

>cypher, 20 Cze 2010, 20:59

 

dzięki.

[wakutoma]

Witam ponownie. We wszystkich symulacjach z lampą 6x4 najlepiej wypada dławik 3H(lub nieco mniej)/250m(lub nieco mniej)/44R(lub nieco więcej). Taki sam jak zastosowany w Kondo M77 ( dobrze podpatrywać sprawdzone wzorce ). Tak więc czeka mnie niestety dodatkowy wydatek :-( a te małe chyba się jednak nie przydadzą. Pozdrawiam.