Tuner Tuning ;-) ( Stereodekoder )

[Molibden]

Przedstawiam prosty ale skuteczny tuning stereodekodera w tunerze FM. Tuning nie dotyczy całego układu, lecz jego stopnia wyjściowego, zrealizowanego w postaci wewnętrznego wzmacniacza operacyjnego. Według mnie jest to źródło zniekształceń i utraty dużej części jakości prawie każdego stereodekodera. Modyfikację przeprowadziłem na układzie Philipsa TDA1578. Po zapoznaniu się z kartą katalogową innego stereodekodera we własnym tunerze należy stwierdzić czy taka operacja jest możliwa i jak ją wykonać (numery i funkcje wyprowadzeń). Modyfikacja polega na odłączeniu wewnętrznych wzmacniaczy i zastąpieniem ich nowym lepszym układem, wpietym w pętlę sprzężenia zwrotnego i deemfazę starego układu. Najprościej odlutować wyjścia od ścieżek i odessać cynę z pól lutowniczych lub przeciąć dwie ścieżki tak jak to zaznaczono na schemacie.

Ponieważ najczęściej nie mamy dostępu do jego wszytkich wejść wewnętrznego wzmacniacza, potrzebne jest zewnętrzna polaryzacja do odpowiedniego napięcia wejść nieodwracających nowego układu (w oryginale na zewnątrz niedostępna), gdyż stereodekodery pracyją zwykle z niesymetrycznym napięciem zasilania. Służy do tego nastawny dzielnik rezystorowy. Potencjometrem trzeba ustawić napięcie stałe na wyjściu wzmacniaczy operacyjnych równe połowie napięcia jego zasilania. Jeden kondensator służy do filtracji tego napięcia a drugi do odsprzęgania wzm.op. od zakłóceń i wzbudzeń. Po wyregulowaniu układ jest gotowy do pracy. Dobór elementów nie jest krytyczny o ile da się wyregulować w/w napięcie. Należy zwrócić uwagę na dobór wzm. op. wystarczająco dobrej jakości. Najprościej i najwygodniej użyć podwójnego układu zamontowanego na podstawce, co umożliwi ewentualną ich podmianę i dobór optymalnego typu.

Życzę dobrego odbioru stereo!

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[terminus]

Świetny pomysł, w wolnej chwili zabieram się za studiowanie schematów moich tunerów i przeróbki.

[namor]

>molibden

wydaje mi się że przerywając pętlę sprzężenia zwrotnego wewnętrznych wzmacniaczy spowodowałeś że nadal pracują lecz teraz przesterowane sygnałem, generując "sieczkę" prostokątną na nieobciążonym wyjściu, stając się źródłem zakłóceń w tunerze. Poza tym rezystor 15 k i kondensator 3,3 n to deemfaza FM i powinna zostać zachowana w zewnętrznych wzmacniaczach.

[Molibden]

>namor,

 

zgadzam się, ale na to już nie mam wpływu - nie sprawdzałem co tam jest na tym odłączonym wyjściu. Pewnie taki układ bez NFB działa jak komparator i jego napięcie wyjściowe "przykleja się" do napięcia zasilania lub masy w zależności od wew. polaryzacji lub tak przełącza jak piszesz. Na szczęscie pozostaje nieobciążone.

 

Układ RC deemfazy zostaje zachowany - tym NFB objęte zostają nowe wzmacniacze operacyjne. Nie mogę jej pozostawić podłączonej do starych wzm. op. - takie połączenie i ich zrównoleglenie byłoby raczej niewskazane i nie wiem czy nie psułoby korzyści zastosowania zewnętrznych wzmacniaczy operacyjnych - ale ze wzgl. na to, że na wyjściach są rezytory 500ohm pewnie by działało, może z gorszym efektem.

[Molibden]

OK, co dalej? Filtr MPX. Straszne paskudztwo. Jest to filtr rezonansowy o dużej dobroci. Co prawda pasywny, ale z w/w powodów do audio bardzo niedobry. Przesadna mania usuwania pozaakustycznych częstotliwości. Te 19kHz pilota sygnału stereo mało kto usłyszy, chociaż niektórym przeszkadza.

Nie wiem jak jest ten filtr ustawiony, czy na jakąś konkretną wartość tłumienia czy maksymalną. Przy ustawieniu na maksimum tłumienia sygnału 19kHz nie jest dobrze, gra to źle.

Co można zrobić? Są tu dwie możliwości:

1) załkowite pominięcie filtra

2) odstrojenia tak by osłabić jego tłumienie i wpływ na pasmo przepustowe.

Na rysunku kawałek schematu tunera Diora AS952, AS461. Nieźle skaszanili wyjście. Pierwsza rzecz - rezystory 4.7k w szereg z sygnałem. Druga - do masy. Niezły dzielnik - ale wartości bez sensu. Wartości elementów najlepiej zmienić na zbliżone do nowych podanych na schemacie, a filtr - jedna z 2 opcji, możma nawet zamontować omijający go przełącznik. Proste zwarcie jego wejścia z wyjściem nie jest właściwym bypassem.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Molibden]

Sprawdziłem stan tych odłączonych wyjść - wszytko w porządku - polaryzacja wymusza tam napięcie bliskie napięciu zasilania, nic nie trzeszczy i nie zakłóca pracy stereodekodera ani tunera.

[Jectiv]

Nie zawsze usunięcie filtra jest dobrym rozwiązaniem.

Przy odpowiednio dużej mocy na wyjściu wzmacniacza jest niebezpieczeństwo uszkodzenia głośnika wysokotonowego niesłyszalnym 19kHz.

[Molibden]

Zgadza się, ja jednak tak głośno nie słucham radia :-)

Poza tym sprawdzałem kiedyś jaki jest poziom tej częstotliwości analizatorem FFT w Sound Forge i nie wybijał się on poza umiarkowanie średni poziom w porównaniu z widmem pozostałych częstotliwości.

[panterka]

No i zaraz się bierem za wymianę rezystorków, można w tym tunerze Diory jeszcze jakiś poważny błąd poprawić.

[żółwik]

Co radzicie, zmienic/usunąc w leciwym już tunerze Unitry T9015.

 

Po wymianie kondów zasilania C100 przy trazystorach wyjsciowych oraz C64 przy stereodekoderze na Rubycona ZL bardzo poprawiła się sprzestrzen i separacja instumentów.

Mimo słabych parametrów ten UL1621N gra dosc ciekawie.

 

Czy duzo rzeczy mozna tem jeszcze poprawic ?

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Jorgen]

Molibden, 10 Lis 2007, 22:57

 

>OK, co dalej? Filtr MPX. Straszne paskudztwo. Jest to filtr rezonansowy o dużej dobroci. Co prawda

>pasywny, ale z w/w powodów do audio bardzo niedobry. Przesadna mania usuwania pozaakustycznych

>częstotliwości. Te 19kHz pilota sygnału stereo mało kto usłyszy, chociaż niektórym przeszkadza.

>Nie wiem jak jest ten filtr ustawiony, czy na jakąś konkretną wartość tłumienia czy maksymalną. Przy

>ustawieniu na maksimum tłumienia sygnału 19kHz nie jest dobrze, gra to źle.

>Co można zrobić? Są tu dwie możliwości:

>1) załkowite pominięcie filtra

>2) odstrojenia tak by osłabić jego tłumienie i wpływ na pasmo przepustowe.

>Na rysunku kawałek schematu tunera Diora AS952, AS461. Nieźle skaszanili wyjście. Pierwsza rzecz -

>rezystory 4.7k w szereg z sygnałem. Druga - do masy. Niezły dzielnik - ale wartości bez sensu.

>Wartości elementów najlepiej zmienić na zbliżone do nowych podanych na schemacie, a filtr - jedna z

>2 opcji, możma nawet zamontować omijający go przełącznik. Proste zwarcie jego wejścia z wyjściem nie

>jest właściwym bypassem.

 

te wpisy świadczę o braku wiedzy w przekazie radiowego sygnału stereo o modulacji FM, a później przerabia się schemat bez sensu i pojęcia..

[Molibden]

Tak gra lepiej!!

Co w takim razie proponujesz z tym zrobić? Jak prawidłowo wg Ciebie należy zestroić filtry 19kHz?

[Molibden]

>żółwik,

Najlepiej byłoby zmienić cały układ stereodekodera na TDA1578. Obecny możesz zastąpić przez MC1309 jeśli jest tam UL1621.

Wszytkie kondensatory wokół stereodekodera, o ile są ceramiczne (chociaż pewnie będę styrofleksowe lub MKT) wymień na foliowe.

Potencjometry też wymień na nowe a najlepiej po zmierzeniu na odpowieadajće im dzielniki rezystancyjne. One służą chyba do kontroli przesłuchu między kanałami. Możesz też zastąpić je jednym wspólnym. Rezytory 1k za wyjściami 4, 5 zmień na mniejsze np. 100-220ohm. Rezystory też można powymieniać. Także elektrolity w stopniu tranzystorowym przed stereodekoderem.

Wewnętrzny wzmacniacz (piny 3,4, 5, 6) można zastąpić opampem jak na pierwszym schemacie a sygnał brać z pominięciem wyjściowych wzm. tranzystorowych, z (-) nowych C96, C105 (odlutować, podonnie jak i (-) C99, C106 też).

[Molibden]

MC1309 nie da się bezpośrednio zamienić z UL/TCA, ale są podobne.

Co do filtra MPX to racja - dobrze zestrojony nie powinien powodować problemów. Pierwsza sekcja w tym FDP-02 służy do tłumienia 38kHz a drugą tłumi się 19kHz. Tłumienia 38kHz nie da się więc ustawić bez jakiegoś lepszego sprzętu, np. generatora/oscyloskopu lub karty dźwiękowej z próbkowaniem 96kHz na wejściu.

Tutaj ciekawa dyskusja n.t. stereodekoderów

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

i innych modyfikacji (wzm. pcz. - zamierzam wypróbować tę modyfikację polegającą na usunięciu I stopnia wzmocnienia p.cz.).

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Molibden]

>żółwik

sprawdź jaką masz wartość R140 w emiterze T6, powinno być 2.2k lub 2.4k jak na schemacie, ale jeśli jest mniej to trzeba ją zwiększyć.

 

>panterka

na wejściu stereodekodera TDA1543 powinien być rezystor szeregowy ok. 50k a nie 22k jak można spotkać - inaczej on się przesterowuje.

 

Inne modyfikacje w tunerach Diory to wymiana wszytkich elektrolitów na nowe, oraz zwiększenie ich pojemności. W zasilaniu do ok 5000mF, jak również tego od nap. warikapowwego na 63V (470-680uF).

Można też wymienić ceramiki wokół stereodekodera na foliowe oraz zmodyfikować filtr przy nim wg rysynku w datasheet TDA1578 na str. 10.

Zaznaczone elementy zastępują rezystor 220k.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Molibden]

... na wejściu TDA1578 a nie TDA1543 oczywiście! (DAC, haha)

Potencjometr 22k i połączony z nim kondensator 330pF na drodze sygnału do wejścia MPX stereodekodera też najlepiej usunąć, a wspomniany rezystor do wymiany ma 4k7.

[Molibden]

Wiele tunerów FM niższej klasy nie posiada układów zapewniających poprawę odbioru słabych stacji. Nie chodzi tu o samą czułość odbiornika a o selektywność toru wzmacniacza p.cz. Zwykle stosuje się filtry o szerokości pasma 280-300kH, a to za dużo do odbioru słabych stacji. Przełącznik IF (Intermediate Frequency, szerokości pasma p.cz.) pozwala wybrać węższe pasmo: Narrow (ok. 150kHz) lub Super Narrow (110kHz). Zmniejszając szerokość pasma zmniejsza się poziom szumów a więc poprawia jakość odbioru.

Również w wielu przypadkach słyszalna jest dramatyczna różnica w jakości odbioru mono i stereo, kiedy po przełączeniu na odbiór stereo uzyskuje się ok 20 dB wzrost poziomu szumów, często nieakceptowalny. Wynika ona z niewielkiego poziomu modulacji przeznaczonego na złożonego sygnału różnicowego MPX kodującego różnicę między lewym a prawym kanałem. Odbór tego sygnału i jego dekodowanie wiąże się więc ze znacznie niższym odstępem sygnał - szum niż odbiór podstawowego pasma FM mono.

Ciekawym rozwiązaniem jest układ Hi-blend. Jego działanie polega na selektywnym mieszaniu zdekodowanych sygnałów lewego i prawego kanału. Ponieważ czułość słuchu na szum jest największa w zakresie średnich i wysokich częstotiwości, to pasmo jest mieszane w największym stopniu. W związku z tym, że składowe szumu pochodzące z sygnału MPX są ze sobą skorelowane czasowo i fazowo (są przesunięte w fazie o 180 stopni) to częściowe sumowanie kanałów powoduje ich znoszenie się. Nie powoduje to jednak osłabienia poziomu wysokich tonów. Mieszanie niższych częstotliwości nie przynosi istotnej poprawy i nie jest tak bardzo konieczne stąd może być wykonane w ograniczonym zakresie lub maleć ze spadkiem częstotliwości.

Sam odbiór FM z założenia podlega pewnym ograniczeniom więc zastosowanie tego układu wydaje się być celowe. Mimo iż odbiór stereofoniczny FM nie wykazuje się specjalnie wysoką separacją kanałów, to jednak kompromis polegający na jej pogorszeniu, zwłaszcza prawie zupełne zsumowanie kanałów przy kilkunastu kHz daje wyraźną subiektywną poprawę jakości odbioru przy znacznej, około 10dB (lub więcej) redukcji szumów. Przy czym zostają w znacznej części zachowane walory odbioru stereofonicznego (dla niższych częstotliwości można uzyskać pierowtną separację kanałów) a zmniejszenie rozmiaru obrazu stereofonicznego nie jest tak duże. Można uznać, że jak na warunki odbioru radia analogowego jest to w wielu przypadkach bardzo rozsądny kompromis między odbiorem mono a stereo.

Opisywany układ składa się z dwóch części i jest całkowicie pasywny.

Pierwsza część to przerzutnik bistabilny RS wykonany na miniaturowym przekaźniku z parą styków przełączanych. Wspólpracuje z przełącznikiem chwilowym (astabilnym). Druga część to układ mieszania, składający się z dzielników wejściowych 2,2k/10k i elementów określającysh charakterystykę sumowania - równolegle połączonego kondensatora foliowego 33nF i rezystora 3k.

Zwiększenie pojemności powoduje obniżenie częstotliwości od której zaczyna się mieszanie kanałów, a zmnieszenie rezystora zwiększa przenikanie kanałów w całym paśmie.

By nie ingerować za bardzo w tuner, jako przełącznik propnuję wykorzystać klawisz od jakiejś rzadko lub wcale nie stosowanej funkcji (ja użyłem przełącznika A/B pamięci, który i tak nie był podłączony, oraz skojarzonej z nim LED - naPCB było miejsce na oba elementy).

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[BuBos18]

Co byś poradził przy tym?

Diora AS-502

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Makgajwer]

Układ dośc prosty niewiele można zmienić, na pewno rezystory 4,7 kOhm powinny zostać bo służą do dopasowania filtru . Można dać lelementy epszej jakości, zamiast fdp filtr BLR3107N który ma szersze pasmo przenoszenia i lepsze brzmienie, zwiększyć kondensator wyjściowy ( jeśli wzmacniacz ma impedancję wejściową np 47k to wartośc delikatnie wpływa na najniższe rejestry i zwiększa przesunięcie fazy, przy niższej impedancji wpływ jest większy) i wyrzucił ten dławik wyjściowy.

[Makgajwer]

o i oczywiście można sporóbować trick z zewnętrznym wzmacniaczem operacyjnym jak proponuje Molibden

[Molibden]

5 postów wcześniej zamieściłem schamat modyfikacji polegającej na wstawieniu filtra zmniejszającego zniekształcenia stereodekodera (z datasheeta).

Można też ponownie zestroić stereodekoder a potencjometr zastąpić rezystorem stałym.

 

Poza tym na wejściu stereodekodera masz pewnie regulator tłumienia przesuchu w postaci potencjometru i kondensatora 330pF, które należy usunąć i zastąpić rezystorem 22-47k.

Ogólnie polecam wymianę wszystkich a przynajmniej większości elektrolitów.