SZTUKA FUGI Bacha

[PiotrS]

Kilkakrotnie przewijał się w naszych postach o płytach Bacha wątek Sztuki Fugi, ale tylko tak przy okazji, mimochodem, bez rozwinięcia i szczegółów, a to wyjątkowa zupełnie muzyka warta oddzielnego potraktowania, jak Suity Wiolonczelowe, czy Partity i Sonanty na Skrzypce Solo. Osobiście miałbym dylemat z wyborem, z którym z utworów mistrza Jana chciałbym pozostać, gdyby na tę nieszczęsną bezludną wyspę mnie kiedyś jakieś potworne okoliczności wysłały:-), ale na pewno byłby to wybór pomiędzy Suitami Wiolonczelowymi a właśnie Sztuką Fugi, ze wskazaniem chyba na Sztukę.

 

Co do wyboru płyty i wykonania (przez mój odtwarzacz przewinęli się m.in. M.Alain, Canadian Brass, Reinhard Goebel, Robert Hill, Juliard String, Phantasm, Gould, Rosen, Koroliov, Nikolayeva, Fretwork, Scherchen, Marriner, i wspaniały Hesperion XX Savalla - przez wiele lat moje ulubione wykonanie tuż przed M.C.Alain na organach), to faworytem od kilku lat jest płyta zespołu Amsterdam Loeki Stardust Quartet (na Channel Classics) grających na barokowych fletach (wykorzystali 17 różnych fletów , w tym „duży basowy F” specjalnie wykonany na to nagranie). Tej płyty po prostu wspaniale się słucha - nie wiem, czy są jeszcze osoby uważające że KdF można jedynie studiować, a nie jej słuchać, ale jeśli tacy są, niech koniecznie posłuchają tej płyty - jednocześnie wykonanie daje dużą przyjemność śledzenia głosów (wyraźnie odseparowane), a brzmienie fletów dodaje jeszcze większych „metafizycznych” cech tej muzyce. Z nagrań na orkiestrę zostawiłem sobie tylko świetnego Milana Munclingera z Ars Rediviva Chamber Orchestra, płyta wydana przez Supraphon. Na „swoją” fortepianową czy klawesynową wersję KdF wciąż czekam. A które wy nagrania KdF najbardziej lubicie?

[obrazekLUKASZ-92420_1.jpg]

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[broy]

Niestety, większości wymienionych przez Ciebie wykonań nie znam. Nagrania z Channel Classics nie widziałem. Z wykonań, które znam, wybrałbym Glenna Goulda.

Pzdr.

[gutten]

Akurat jeśli chodzi o "Die Kunst..." Nikołajewa jest dla mnie wzorcem absolutnym. Czyli przezroczysta absolutnie, kiedy jej słucham, jestem tylko ja i Bach, nic pomiędzy.

Pzdr.

[dong]

W calosci znam tylko kilka wykonan, wszystkie z nich zreszta zostaly wymienione przez Piotra. Chyba najbardziej lubie plyte Goulda, chociaz jest specyficzna - to nie jest caly cykl, nagrania z roznych okresow, czesc kontrapunktow gra na organach (organkach? :), czesc na fortepianie... Ale jest w tym cala magia Goulda w najlepszym wydaniu, no i jako bonus fenomenalne nagranie preludium i fugi BWV 898 (wspaniale pokazuje, jak wazne jest wlasciwe operowanie czasem i ... cisza, po prostu hipnotyzujace).

 

Z nagran nie wymienionych byc moze warto zainteresowac sie jeszcze Moroney'em (klawesyn) i Sokolowem (fortepian) - ale slyszalem tylko niewielkie fragmenty.

[PiotrS]

Szkoda, że Gould nie nagrał całego cyklu, juz nawet te "organki" w połączeniu z fortepianem mi nie przeszkadzają ile właśnie brak części kontrapunktów. Chyba w jego nagraniu brak ich najwięcej, najczęściej jednak w tych "brakujących" pomijane są kanony albo w całości albo części. Także w polecanym przeze mnie nagraniu na barokowe flety brak dwóch kanonów - nie wszystko da się zagrać na niektórych instrumentach. Choć nie rozumiem dlaczego np. Phantasm je pominął, choć inne kwartety smyczkowe świetnie sobie z nimi poradziły... Do tego jeszcze niektórzy (choć jest ich niewielu) ulegają pokusie dokończenia wspanaiłej ostatniej fugi zamiast pozostawić ją niedokończoną i własnie urwaną (jak wiadomo jej dokończenie przerwała śmierć Bacha).

Co do wykonań, od pewnego czasu bardziej podobają mi się wykonannia nieco żywsze, fugi grane z większym tempem niż np. Savall czy Nikolayeva, lecz pod wgledem skupienia i walorów kontemplacyjnych są one chyba niedoscignioneone.

[AntionioVi]

Dla mnie istnieją 2 wykonania, które stawiam na tym samym poziomie - Savall i Goebel(MAK) choć jedno dla drugiego jest przeciwieństwem. Savall skupiony mleancholijny, Goebel dramtyczny bardzo precyzyjny chyba najlepiej oddaje polifonię. Bardzo dobrym pomysłem u Goebla jest przedstawienie pewnych kontrapunktów w obsadzie orkiestrowej a innych na solowy klawesyn. Niemiiej KDF nie jest moim ulubionym utworem JSB, preferuję Go w typowo barokowych kompozycjach. Przecież tak naprawdę nie wiemy czym owe KDF naprawdę jest .....

 

Jako ciekawostkę mogę polecić ostatnią płytę Huelgas Ensemble z cyklem 32 wariacji Costanzo Festy na temat "La Spagna" (wydane przez Harmonia Mundi). HE występuje tu w składzie instrumentalnym (prawie) obsada na wiole da gamba, puzony cynki - mówiąc krótko płyta cudo. Po jej przesłuchaniu od razu widać jak mocno JSB czerpał od swoich renesansowych poprzedników. Posłuchajcie koniecznie

[PiotrS]

Te Kontrapunkty grane przez niewielką obsadę orkiestrową u Goebla brzmią naprawdę świetnie i z dużą przyjemnością się ich słucha... szkoda że nie zagrał całej KdF w tej, czy choćby nieco zmienianej, ale jednak obsadzie orkiestrowej... przeskakiwanie raz z orkiestry na sam klawesyn odbierało mi przyjemność słuchania, a sam utwór tracił na brzmieniowej spójności - przynajmniej gdy chodzi o wrażenia słuchowe. Choć Labadie do swej transkrypcji wykorzystał jeszcze więcej różnych instrumentów, a poszczególne Kontrapunkty robią przykuwają mocno uwagę, ale niemożliwe by uzyskać taką przyjemność słuchania całości o której pisze powyżej gutten, by podczas niej został "tylko Bach, ja i nic pomiędzy"...

[mahler]

Na równi z J. Savallem cenię nagranie Marrinera. Niezwykle "płynne" i wciągające

[obrazekLUKASZ-95119_1.jpg]

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Adalbertus]

Ja najwyżej cenię nagranie Davitta Moroney'a.

[PiotrS]

Dawno nie słuchałem nowego wykonania KdF, ostatnim było nagranie Rinaldo Alessandriniego w małym składzie jego zespołu w którym głosy grają flet, obój, klawesyn i wiolonczela, oraz skrzypce. Bardzo lekkie i przyjemne wykonanie, na pewno nie kontemplacyjne jak wymienione wyżej amsterdamczyków grających na barokowych fletach, bliżej mu do Goebla choć estetyczne i intelektualne wrażenia wynikające z podziwu dla piękna budowy utworu chyba jeszcze u Włocha przyjemniejsze...

 

Przymierzałem się kiedyć do zakupu nagrania na dwa fortepianey dokonane w 1994 roku przez Franka Daykina i Alexandera Millette, ale mistrzowie renesansu mnie pochłonęli, czas chyba wrócić do tamtego zamiaru.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[pq]

A co powiesz na duet Koopman Mathot na 2 klawesynach?

[PiotrS]

Nie słyszałem.

Jak znam (odbieram) Koopmana to spodziewam się bardzo chłodnej interpretacji...

[pq]

Szkoda, ciekaw byłem opnii bom sam mało w KdF-ach obeznany. Jeśli skrzynka podana w Twoim 'o mnie' dopuszcza kilkumegabajtowe załączniki, i jeśli wybierzesz konkretny Contrapunctus, i jeśli masz ochotę, oczywiście to mogę sprokurowac jakiegoś ogga i posłać pod ocenę :-)

[PiotrS]

Jeśli posiadasz nagranie to zdecydowanie korzystniej będzie gdy podzielisz się swoimi wrażeniami o całym wykonaniu i grze, niż ja miałbym to czynić na podsatwie jednego kontrapunku. Nie musisz poddawać go ocenie a tylko podzielić się wrażeniami :-)

 

Mi możesz spróbowac podesłać do posłuchania jeśli się uda ostatnią, niekompletną fugę, jeśli za długa to IX kontrapunkt.

 

Przy okazji, Deutsche Grammopchon miesiąc temu wypuścił, tym razem w zremasterowanej wersji nagranie KdF Walchy. Miał okazję ktos posłuchać jak stary mistrzą ją gra?

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[pp]

Polecam:

Evgeni Koroliov na Tacet013

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[pq]

PiotrS, 13 Maj 2007, 18:50

 

>Jeśli posiadasz nagranie to zdecydowanie korzystniej będzie gdy podzielisz się swoimi wrażeniami o

>całym wykonaniu i grze, niż ja miałbym to czynić na podsatwie jednego kontrapunku.

 

Jakoś nie czuję się na siłach, przynajmniej na razie. Za mało się czuję swopbodnie w KdF, ciągle jestem na etapie uczenia się utworu - a nie oceniania wykonań.

 

Ciekaw jestem opinii osoby znającej wiele wykonań, mającej perspektywę - której mi tu zdecydowanie brakuje.

 

>

>Mi możesz spróbowac podesłać do posłuchania jeśli się uda ostatnią, niekompletną fugę, jeśli za

>długa to IX kontrapunkt.

 

Poszła fuga.

[PiotrS]

Nie mogę otworzyć pliku w moim komputerze, zobaczę jeszcze jutro w pracy.

[pq]

W razie czego podaj format, który jesteś w stanie odtworzyć to wyśle jeszcze raz. Zrobiłem ogga, bo podobno lepszy od mp3. Pod Windows możesz odtworzyć Ogg wieloma odtwarzaczami: foobar2000, Media Monkey, daje się tez dociągnąć filtry do WMP.

[PiotrS]

Dziś nie miałem zbytnio czasu popróbowac otworzyć go, jutro powinno być z tym lepiej.

 

Tymczasem wrzucę kilka stron na temat.

 

Dwa ciekawe artykuły Bohdana Pocieja o "Sztuce Fugi", dla wielu zapewne znane ale być może innych także zaciekawią :

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Podobno była jeszcze trzecia część (Muzyka i myśl (8) Sztuka fugi (III) ) ale mi nigdy nie udało się jej znaleźć.

 

Tu można posłuchać wielu Kontrapunktów w całości:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Także ciekawa strona o KdF:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Tu darmowe nuty dla zainteresowanych:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

lub

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[PiotrS]

Pierwszy link się nie otwiera, z tym powinno być lepiej, na samym dole 2 części artykułu Bohdana Pocieja:

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Horst]

>PiotrS

 

d z i ę k u j ę . . .

 

fajne linki

[PiotrS]

Te mogą się także przydać:

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Tad46]

Mam Marrinera, kupiłem Goebbla, jakoś bardziej do mnie przemawia. Może dlatego, że nagranie technicznie lepsze. Gould na organach brzmi karykaturalnie (zgadzam się z książeczką: jak tresowana foka w cyrku), te części nagrane na fortepianie są rewelacyjne.

[Tad46]

Dobre. Z podanej strony. Emile Cioran: "Bach jest dla mnie bożyszczem. To wprost nie do pojęcia, że są ludzie nie rozumiejący Bacha - a jednak to fakt. Sądzę, że muzyka to naprawdę jedyna sztuka zdolna stworzyć głęboką wspólnotę między dwiema istotami ludzkimi. Nie poezja, lecz tylko muzyka. Ktoś niewrażliwy na muzykę cierpi na ogromne kalectwo. Bach to jedyna rzecz napełniająca nas przeświadczeniem, że wszechświat nie jest dziełem chybionym. U Bacha wszystko jest głębokie, rzeczywiste, nie udawane. Jeżeli istnieje absolut, jest nim Bach. Muzyka sięga gdzieś w głąb nas. Ktoś niewrażliwy na muzykę zupełnie mnie nie interesuje. Muzyka dosięga tego, co w każdym najintymniej skryte. Z kimś, kto nie czuje muzyki, nie mam żadnych punktów stycznych, to coś niebywale poważnego, rodzaj przekleństwa, którego taki ktoś nawet nie jest świadom. Bez muzyki życie nie ma żadnego sensu. Bach nadaje także sens religii. Nadweręża bowiem wyobrażenie Tamtej Strony jako nicości. Nie wszystko jest złudzeniem, gdy słucha się tego wezwania. Bez Bacha byłbym nihilistą absolutnym".

Co do muzyki zgadzam się. Nie rozumieć Bacha to żadna ujma. Jest to muzyka-- odbierana dziś oczywiście, bez znajomości znacznia figuratywności -- niesłychanie abstrakacyjna. Wytchnieniem jest posłuchać Handla. I dyskusje, kto większy, są chybione. Nie ma w sztuce miar, ten większy ten mniejszy. Każdy z najwybitniejszych jest wybitny na swój sposób.

[PiotrS]

To są subiektywne odczucia i jako takie należy je traktować. Niemniej jednak poznawanie odczuć i poglądów innych pozwala lepiej rozumiec swoje, a niekiedy odkryć miejsca wspólne.

[Tibsnorg Pieckymoosy]

>I dyskusje, kto większy, są chybione. Nie ma w sztuce miar, ten większy ten

>mniejszy. Każdy z najwybitniejszych jest wybitny na swój sposób.

 

No nie wiem... O ile z założeniem, że nie rozumieć Bacha to żadna ujma mogę się zgodzić, to z tym mierzeniem już tak nie bardzo. Tzn. ja wiem że ,,de gustibus...'' i że relatywizm i insze nowomodne wynalazki, ale w ten sposób to już tylko pół kroku do znaku równości między Bachem, a powiedzmy, Rubikiem

 

,,Johann Sebastian Bach [...] jest bezsprzecznie największym geniuszem muzycznej kompozycji [...]

Jest to wielkość totalna: kwantytatywna (mierzalna) wielkość uprawianej dziedziny, i wielkość niewymierna, duchowa, ideowa. Bach jest wielki, albowiem najwięcej objął, i jest wielki, bo mocą swego geniuszu wzniósł się najwyżej.''

 

(cytat powyższy z Pocieja, ale linka nie było bo to nie o KdF:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[PiotrS]

>pq

 

Przełuchałem trzy razy... i poraz kolejny stwierdzam, że Koopman swoją grą nie jest w stanie we mnie żadnej poruszyć struny. Dla mnie ta wspaniała niedokończona fuga jest głeboko osobistym wyznaniem Bacha, całkowicie pogodzonego z losem człowieka, który w wypełnionej spokojem, nie zmąconej już żadnymi emocjami, lękami i oczekiwaniami modlitwie, oddaje się w ręce swojego Boga i wymawia ostatnie słowa "... Panie oddaję ducha mego w Twoje ręce ..." . U Koopmana nic z tego spokoju i pogodzenia nie ma, kompletnie nic, choć może jest lecz jego język zupełnie do mnie nie dociera. Jego gra także nie rozbudowuje tego utworu, nie rozbiera go i prowadzi tematami, wszystko na tym samym poziomie bez gradacji znaczeń. Szczerze mówiąc nigdy fugi tej tak bez wyrazu jeszcze zagranej nie słyszałem. Choć początek sugerował co innego.

[Tad46]

No ja też nie wiem, Pociej w pewnym okresie używał wielu takich wielkich słów: absolut, głębia, etc., tylko ciężko było to przetłumaczyć na zrozumiałe zdania... Ja nie wiem jak on chce to kwantyfikować. Chyba mu się wyraz spodobał.

Rubika od Bacha to akurat łatwo odróżniam :-) Jak słyszę szablon i banał, zagrywkę na publikę, wieje nudą po 5 minutach, to Rubik. Aha, jeszcze kawałki łatwo się nuci. Jak słyszę coś nie do powórzenia, skomplikowana faktura polifoniczna i charakterystyczna abstrakcyjność, taka zimna, to pewnie Bach. I wieje tajemnicą. I nie nudzi się za n-tym powtórzeniem, ale zawsze coś się odkrywa na nowo. I to ostatnie to chyba najważniejsze.

[pq]

PiotrS, 16 Maj 2007, 18:40

 

>>pq

>

>Przełuchałem trzy razy...

 

Dzięki za przesłuchanie i opinię. Moze dlatego poznawanie KdF idzie mi dość opornie. Kupiłem o ile pamietam po dobrej recenzji w Studio. Co byś najbardziej polecił z dawką emocji, powiedzmy, na poziomie Pasji Herreweghe? Najchętniej fortepian, klawesyn (wiem, że nie masz "swojego" nagrania, ale może jakieś sugestie masz), ostatecznie kwartest smyczkowy.

[PiotrS]

>pq

 

Nic się nie zmieniło, wesji na fortepian i klawesyn wciąż nie posiadam i trudno mi z pełnym przekonaniem wskazać to które najbardziej mi się podoba. Z fortepianowych chyba Nikolayeva, na viole powinieneś posłuchać Hesperion XX, obydwa nagrania skupione, tempa dość wolne, niektórym kontrpunktom może przydałoby się trochę życia, ale na pewno z dużym duchowym ładunkiem. Phantasm również może ci się spodobać, płytę jednak sprzedałem z powodu braku na niej kilku kontrapunktów i wszystkich kanonów, gdyby nagrali cały komplet to byłoby świetne nagranie. Z pełnym przekonaniem polecić jedynie mogę nagranie wspomnianego zespołu Amsterdam Loeki Stardust Quartet, a także Alessandriniego i Goebla. Ostatnią niedokonczoną fugę amsterdamczycy grają po prostu cudownie, zresztą podobnie pozostałe kontrapunkty. Równie znakomicie gra ją na organach Alain, niestety w części fug głosy zlewają się w jedną masę dżwięku.

 

Słuchaleś któreś z tych nagrań?