Missa parodia

[samotulinus]

W jednej ze starszych dyskusji na temat muzyki renesansowej wspomnieliście o tzw. missa parodia. To bardzo ciekawe zagadnienie, a ponieważ były problemy ze zrozumieniem na czym tak naprawdę to polegało, jak odróżnić mszę typu „cantus firmus” od mszy parafrazowanej czy „missa parodia”, postanowiłem podzielić się z Wami artykułem, jaki w ostatnim czasie spłodziłem. Jest napisany raczej łatwo zrozumiałym dla laika językiem, a na dodatek okraszony interesującymi (mam nadzieję :-)) przykładami dźwiękowymi, więc sądzę że pozwoli uporządkować terminologię i rzuci światło na bardzo popularną w okresie renesansu praktykę wykorzystywania utworów świeckich w muzyce sakralnej.

 

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Przykłady dźwiękowe opisane w artykule:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

 

Życzę miłej lektury i zachęcam do podzielenia się własnymi spostrzeżeniami, przemyśleniami na ten temat.

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[bady]

Michale, dlaczego zawsze pliki wrzucasz na swój serwer, później czytam jakąś dyskusję z Twoimi przykładami muzycznymi i pliki już dawno wywalone. Użyj jakiejś wrzuty i będą sobie tam leżeć za free.

[samotulinus]

Nie ma rady, trzeba ściągać a potem w wolnym czasie czytać i odsłuchiwać przykłady :)

Niekiedy mogą one lekko naruszać prawa autorskie, ale bez nich nie ma obiektu do analiz i rozważań a komentarz staje się mniej zrozumiały. Trudno mówić o muzyce bez muzyki, podobnie jak trudno opisać komuś słowami walory malowidła, którego nigdy nie widział.

[Gregori]

Moim zdaniem, Missa Parodia to msza oparta na swieckiej melodii, np nagrana ostatnio przez zespol Capilla Flamenca msza Agricoli. Cantus firmus to chorał gregoriański, wiec coś jak najbardziej religijnego. Wielkiej filozofii w tym nie ma.

[samotulinus]

Moim zdaniem, Missa Parodia to msza oparta na swieckiej melodii, np nagrana ostatnio przez zespol Capilla Flamenca msza Agricoli. Cantus firmus to chorał gregoriański, wiec coś jak najbardziej religijnego. Wielkiej filozofii w tym nie ma.

W takim razie jesteś idealnym adresatem tego artykułu ;) :)

[samotulinus]

I co? Nikt tego nie przekartkował, nie przesłuchał? Nikt się nie wypowie? :(

Unikacie teorii muzyki jak ognia, a przecież w tym przypadku, aby zrozumieć "w cziom dieło" wcale nie trzeba czytać nut.

[JazzyFan]

Poczekajcie na mnie!

 

Mało między świętami zaglądałem na forum, a sam w wątkach o Desprezie czy "Jestem w Raju" próbowałem coś pisać i dopytywać o

"missa parodia" czy "missa sine nomine". Sam wykrzystywałem głównie Chomińskiegio czy "Muzykę renesansu" Wozaczyńskiej.

 

Chętnie się zapoznam. Nic tak dobrze nie robi w przerwach pomiędzy Wagnerem, jak renesansowa polifonia :)

 

JazzyFan

[JazzyFan]

Artykuł ciekawy. Dzięki za udostępnienie.

 

Czyli jak rozumiem, można użyć uproszczenia - że missa parodia bazuje na kompozycjach wielogłosowych (motet, madrygał),

a cantus firmus wykorzystuje podstawową melodię z takiej wielogłosowej kompozycji? (coś jak Missa Caput Ockeghema, gdzie

wykorzystał kawałek melodii chorałowej z antyfony "Venit ad Petrum"?)

 

Brakuje mi takiego wypasionego boksu z przekrojem najciekawszych mszy. Od Ockeghema po Sweelincka np. Po kilka różnych wykonań. Z grubaśnym bezwstydnie

bookletem :)

 

 

JazzyFan

[samotulinus]

Warto, chociażby tylko w celach poznawczych, skompletować dyskografię The Tallis Scholars. Peter Phillips dba o to, aby w przypadku mszy opartych na zapożyczonym materiale (czy to będzie pojedyncza melodia, jak np. "L'homme arme" lub chorał gregoriański, czy też utwór wielogłosowy) zaprezentować pierwowzór. Poza tym, w moim prywatnym rankingu niektóre, zwłaszcza te spośród starszych nagrań, do dzisiaj są niepokonane pod względem interpretacyjnym (np. "Missa Pange lingua" i obie msze "L'homme arme" Josquina, czy "Miserere" Allegriego).

[JazzyFan]

Warto, chociażby tylko w celach poznawczych, skompletować dyskografię The Tallis Scholars.

 

Sporo mam. W zasadzie chyba wszystkie ich nagrania Despreza + magnifikaty Gomberta.

 

Natomiast był moment że soprany Tallisów trochę mnie zmęczyły i nadeszła potężna fascynacja Graindelavoix (raczej mało konserwatywni) i

Huelgas Ensemble.

 

Dobrze że wspomniałeś o pierwowzorze. Chyba podobnie zrobił Peres na płycie "Missa Pange lingua" Despreza. Ech, dzisiaj jest taki nawał interpretacji, że często trudno się nawet bez wnikliwej analizy i dodatkowej lektury (w moim przypadku) zorientować co jest koszerne, a co nie :)

 

JazzyFan

[aleksandraU]

Ja kilka dni temu kupiłam w Trafficu dwie płyty nieznanego mi wcześniej zespołu Ferrara Ensemble.

 

Niezwykłe brzmienie, perfekcyjnie zgrane głosy. Jak się okazuje bywają mniej znane ekipy niż Tallisi, które potrafią zaskoczyć.

[JazzyFan]

Ja kilka dni temu kupiłam w Trafficu dwie płyty nieznanego mi wcześniej zespołu Ferrara Ensemble.

 

Niezwykłe brzmienie, perfekcyjnie zgrane głosy. Jak się okazuje bywają mniej znane ekipy niż Tallisi, które potrafią zaskoczyć.

 

A ja w wątku o Ars Subtilior polecałem swojego czasu "Corps Femenin" Ferrara Ensemble. Rewelka.

 

Swoją drogą ostatnimi czasy słucham niemal wyłącznie Wagnera i zupełnie nie śledzę tego co się dzieję.

 

Możecie polecić coś (może zupełnie nowego, może wznowienia?) z ciekawej polifonii renesansowej? Coś w miarę dostępnego w sklepach oczywiście.

 

 

JazzyFan

[Celtix]

Ja kilka dni temu kupiłam w Trafficu dwie płyty nieznanego mi wcześniej zespołu Ferrara Ensemble.

 

Niezwykłe brzmienie, perfekcyjnie zgrane głosy. Jak się okazuje bywają mniej znane ekipy niż Tallisi, które potrafią zaskoczyć.

 

Ferrara Ensemble.... mniej znane bo konsekwentnie uprawia swój "ogródek"...

a tak naprawdę wspaniały ogród... namiastkę rajskiego Eden... kunszt tych ogrodników nie da się porównać z pozostałymi "architektami zieleni miejskiej"...