Dyktando

[Chicago]

Wczoraj wziąłem udział w piątej edycji konkursu ortograficznego - Dyktando 2014. Przystąpiłem do tej bardzo fajnej imprezy piewszy raz i jestem pełen podziwu dla tej fantastycznej idei. Program dyktanda przygotowała, obecna na sali, pani dr. hab. Katarzyna Kłosińska - językoznawca, adiunkt na Uniwersytecie Warszawskim, sekretarz naukowy Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

Nie zająłem żadnego podiumowego miejsca, ale zabawę miałem przednią i postanowiłem, że w przyszłym roku też i jak najbardziej przystąpię do tej zabawy.

 

Przedstawiam fragmenty dyktanda z zapytaniem userów naszego forum, czy ktoś z Was brał udział w podobnej imprezie?

 

Wysiadłszy z superszybkiego, lecz niedogrzanego superwahadłowca, wpółżywa po ponaddobowym locie, hoża kosmitka o żółto-fioletowych oczach i jaskrawozielonych włosach pognała w te pędy do jaskrawo oświetlonego chicagowskiego parku leżącego vis-a-vis jeziora Michigan, by z nowo poznanym pół-Polakiem odtańczyć habanerę wzdłuż trzymetrowych żeliwnych abakanów w kolorze ochry. Wtem do ich uszu dobiegł wrzask chyżego weterana II wojny światowej: "Hej, jaśniepaństwo! Dosyć tej swawoli! Skończcież te wygibasy i zabieżcież się stąd w try miga, bo wezwę policję do tej chryi!". Tancerka, niezrażona tą reprymędą, którą zresztą należałoby określić jako chamski opeer, nasamprzód spojrzała na Ziemianina na wpół drwiąco, po czym przerwała mu wpół słowa i trzask-prask jęła swego cudzoziemskiego partnera wpół i puściła się z nim w pląsy, tym razem do polki - wokól około stutonowego niby-lustra w fasolowatym kształcie. A to wszystko w hołdzie amerykańskiej Polonii, która już po raz piąty mierzy się w polonistycznej pól zabawie pół rywalizacji - .......................................................................................

 

 

Niby nietrudne, jednak znaczniej łatwiej czytać poprawnie napisany tekst i wyciągać wnioski, niż napisać wszystko poprawnie - zarówno w kontekście ortograficznym jak i interpunkcyjnym.

[Mariusz (mr.)]

Dzięki za wpis, sam rozważałem udział w czymś podobnym, ale zrezygnowałem, bo stwierdziłem, że jestem super z trudnych wyrazów, ale z którymi się jednak jakoś stykam, zobaczę kilka razy, czasem choćby raz i już pamięć działa, a jak zauważyłem, takie dyktanda byłyby wówczas nieco za łatwe, w rezultacie często naszpikowane są słownictwem, którego większość w życiu nawet raz nie widziała, ale przez to robi się już z tego zupełnie inna konkurencja, która wcale mi się nie podoba.

 

Tymczasem cytowany tu tekst nie dosyć, że sympatyczny, to i całkiem łatwy, bo właśnie bez słów po których wychodzą gały na wierzch. ;) Jeśli pominąć interpunkcję (bo tu nie jestem w stanie potwierdzić swojej pisowni), to ww. fragment ze słuchu napisałbym chyba bezbłędnie (no chyba że stres przedstartowy, emocje, itd. zrobiłyby swoje. :)

 

Wyłapałem bodajże wszystkie pułapki:

— reprymędą

— wokól

— pól zabawie pół rywalizacji

 

 

 

 

Nb.: Pisało się odręcznie?

[Bezlitosna Niusia]

Po latach (wielu!) poza krajem, wciąż z ortografią nie mam większych problemów. Interpunkcja mi czasem kuleje i ostatnio zauważyłem - składnia.

Jest tam jeden błąd, Marku. ReprymENda się pisze tak właśnie!:-)

Pozdrawiam -Jacek.

Ps - wokól to literówka. A półzabawie, półrywalizacji???:))) - przyznam, nie jestem pewien.

[Chicago]

Nb.: Pisało się odręcznie?

 

Tak, na kartkach formatu A4 z marginesem.

 

Oczywiście, że reprymendą... '-) chociaż menda to też stworzenie boże i chyba sobie pożyć może!

'Wokół około stutonowego...' pomyślałem żeby napisać 'wokoło', ale napisałem poprawnie 'wokól około...'

 

Tak jak powiedziałem, a właściwie napisałem, tekst odkryty i poprawnie napisany to zupełnie inny feeling niż pisanie dyktanda. Widzę w takich przedsięwzięciach wiele fanu i na pewno skorzystam jeszcze nie raz i nie dwa z takiej lekcji ortografii i co tu dużo mówić, znakomitej zabawy. W ramach uczestnictwa w konkursie szczęśliwie wylosowano mój numer i dostałem całkiem niezłą książkę o Rolling Stonesach.

 

Pozdrawiam wszystkich dbających o język polski - 'A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają'.

Póżniej podam kilka fajnych zagadek i ciekawostek języka polskiego, które pani Katarzyna Kłosińska w ramach małego quizu przeprowadziła po dyktandzie.

[Mariusz (mr.)]

Nb.: Pisało się odręcznie?

 

Tak, na kartkach formatu A4 z marginesem.

 

O, to kiszka. Bo ja przez nadmiar komputera zostałem już wtórnym analfabetą i coraz częściej mam problemy z odczytaniem samego siebie. Nic nie pomaga, że się staram… :)

 

 

 

 

W ramach uczestnictwa w konkursie szczęśliwie wylosowano mój numer i dostałem całkiem niezłą książkę o Rolling Stonesach.

 

No proszę — można było zapunktować muzycznie. Też mi chodzi po głowie jakiś konkurs na uczelni, w którym wygrałem zupełnie nie a propos ~”Encyklopedię polskiego rocka”. :)

 

Choć skojarzenie może nie do końca pełne, bo jednak książka z dyktandem wiąże się jak najbardziej (cóż lepszego od czytania?). Z drugiej strony obecne komputerowe trendy wydawania książek, obsługiwane w dodatku przez samozwańcze kadry powodują, że dochodzi do rzeczy kiedyś niespotykanej — rzadko bo rzadko, ale za to coraz częściej muszę robić korektę na nowokupionych książkach! Teraz to się outsourcing nazywa… :-/

 

Ale to i tak lepiej od coraz częstszych kardynalnych błędów w napisach do filmów/TV, których poprawić nie sposób — jeden film na TVP Kultura (nomen omen) był tak nadziewany rażącymi błędami, że normalnie nie mogłem do końca się skupić na oglądaniu. :)

[Chicago]

O, to kiszka. Bo ja przez nadmiar komputera zostałem już wtórnym analfabetą i coraz częściej mam problemy z odczytaniem samego siebie. Nic nie pomaga, że się staram… :)

 

Dokładnie mam to samo i dlatego między innymi właśnie dyktando dało mi dużo do myślenia. Zaczynam ćwiczyć styl pisania tak jakby od nowa; dawniej miałem całkiem niezły i czytelny charakter pisma, natomiast to co odstawiam teraz woła o pomstę do nieba i sam siebie nie mogłem odczytać. Dobrze, że po tym dyktandzie przyszedł czas na refleksję i w ogóle dobrze się stało, że mnie moja panna namówiła do wzięcia udziału w tej imprezie. Ona, że się tak wyrażę, była już czwarty raz i 'a propos': 'ona', to ona zawsze mówi w takim momencie: 'pani ona'!

[Mariusz (mr.)]

O, to kiszka. Bo ja przez nadmiar komputera zostałem już wtórnym analfabetą i coraz częściej mam problemy z odczytaniem samego siebie. Nic nie pomaga, że się staram… :)

 

Dokładnie mam to samo i dlatego między innymi właśnie dyktando dało mi dużo do myślenia.

 

Ja już tylko podpisać się potrafię, ale już niedługo będą musiały wystarczyć trzy krzyżyki…

 

 

 

 

Ps - wokól to literówka

 

Tak to już jest jasne, dlatego wcześniej zapytałem, czy tekst był pisany ręcznie (bo to oznacza, że teraz został jeszcze raz przepisany, za co specjalne podziękowanie się należy, tymczasem ja na starcie jakoś sobie wyobraziłem, że został przyniesiony tu na audiostereo np. na jakimś pendrivie).

 

 

 

 

W ogóle fajny wątek, bo tematyka akurat ma okres — „Rzeczpospolita” właśnie przypomina księgi henrykowskie i „Daj ać ja pobruszę…” (nie wiem dlaczego nie przyjęła się popularyzacja „Gorze szą nam stało”?). Co zresztą nieźle nawiązuje do zasad ortografii, które jeszcze przed wojną wyglądały mocno inaczej, mimo że teraz wydają nam się niemal niezmienne, np. skan „Podróży do środka Ziemi” Verne’a z przełomu wieków:

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą ) — śmiechowa sprawa… :))

 

Choć muszę przyznać, że z ulgą przyjąłem ostatnią reformę zasad pisowni z „nie-”, tym bardziej, że sam je już od jakiegoś czasu samozwańczo stosowałem… :)) A jeszcze bym wprowadził kilka zmian, np. uważam, że wszystkie skróty powinny bezwzględnie kończyć się kropką, to by bardziej zautomatyzowało obecne szybkie czytanie. :)

Ukryta Zawartość

Zaloguj się, aby zobaczyć treść.

Zaloguj się, aby zobaczyć treść (możliwe logowanie za pomocą )

[Robertinus]

 

Wyłapałem bodajże wszystkie pułapki:

— reprymędą

— wokól

— pól zabawie pół rywalizacji

 

Do kompletu dodam "zabieżcież".

[Chicago]

Forma archaiczna, ale jak najbardziej poprawna. Wszelkie zastrzeżenia należy zgłaszać do pani dr. hab. Katarzyny Kłosińskiej z Uniwersytetu Warszawskiego. Tekst dyktanda jest jej autorstwa.

[Mariusz (mr.)]

Do kompletu dodam "zabieżcież"

 

Forma archaiczna, ale jak najbardziej poprawna.

 

No tak, mimo wszystko jednak nie w tej formie… :) Brać, bierze, zabierzcież. Smakowite słówko! :))

 

Dla te go naprawdę chodzi oto rzeby nie dać robić rórznym osobą jakiś błenduf.

 

 

 

;)

[Bezlitosna Niusia]

 

 

Do kompletu dodam "zabieżcież".

Spostrzegawczyś!:)

Są tacy, co napisaliby -"sposzczegafczyś" i wedle nich też by było!:)))

[Chicago]

Ależ tależ oczywiścież, że 'zabierzcież' i nie wiem co mi odbijaszcież w duposz jeżosz! Widać jak na dłoni, że mój mózg przestał robić i jutro z samego rańca pobiegnę do sklepu wymienić go na nowy w try miga. Jestem idiotą! Nie dość, że napisałem zabierzcież przez z z kropką, to jeszcze, żeby było fajniej, byłem dumny z siebie, że napisałem dobrze... abrakadabra!

 

Oto obiecana zabawa / quiz / ciekawostki językowe. Niestety, tym razem nagrody nie są przewidziane... chociaż jak najbardziej nagrodą może być własna satysfakcja z poprawnie wytypowanych odpowiedzi.

 

 

Jaki jest związek między językiem, a gęsią?

Ciekawostki językowe

 

Dr hab. Katarzyna Kłosińska

Uniwersytet Warszawski

 

 

1. Gęsi

Czym jest gęsi w zdaniu: A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają?

A. formą dawnego czasownika gęsić

B. formą rzeczownika gęś

C. przymiotnikiem gęsi określającym słowo język (jaki język? - gęsi język)

 

2. Kieł

Słowo kieł należy do tej samej rodziny co:

A. kielnia

B. kłuć

C. kiełbasa

 

3. Paznokieć

Słowo paznokieć wywodzi się od wyrazu:

A. noga

B. pazur

C. łokieć

 

4. Dokuczyć

Dokuczyć powstało od:

A. dawnego czasownika kuczyć

B. czasownika kucać

C. czasownika kluczyć

 

5. Ruski Miesiąc

Skąd się wzięły powiedzenia: ruski miesiąc i popamiętasz ruski miesiąc?

A. Stąd, że w Rosji miesiąc trwał 40 dni

B. Stąd, że każdy miesiąc liczony według kalendarza juliańskiego zaczynał się i kończył 10 dni póżniej niż miesiąc liczony wg kalendarza gregoriańskiego

C. Stąd, że długą karę więzienia nazywano w carskiej Rosji miesiącem

 

6. Puścić w trąbę

Jeśli dziewczyna zerwała z chłopakiem (albo on z nią), mówimy, że puściła go (albo: puścił ją) w trąbę. Skąd się wziął ten zwrot?

A. Z dawnego zwyczaju dęcia w trąbę na znak ogłoszenia zerwania

B. Z obserwacji zachowań słoni, które wyją ("trąbią"), gdy są porzucane

C. Z języka rosyjskiego, w którym truba to komin

 

7. Krokodyle łzy

Skąd się wzięło wyrażenie krokodyle łzy?

A. Z dawnego przysłowia Krokodyl mięso zje, a nad kościami zapłacze

B. Z przekonania, że krokodyle nie płaczą

C. Z dawnej bajki o krokodylu, który płakał, gdy zobaczył coś złego

 

8. Złodzej

Dawniej wyraz złodziej:

A. znaczył to samo co złoczyńca

B. znaczył 'zła historia, złe dzieje'

C. znaczył to samo co dobrodziej

 

9. Księżyc

Księżyc dawniej to:

A. 'syn księdza'

B. 'ten kto czytał księgi'

C. 'ojciec księgarza'

 

10. Łajdak

Słowo łajdak pochodzi od:

A. wyrazu łajza

B. wyrażenia lada jaki

C. bohatera XIX-wiecznej powieści

 

11. Kamień węgielny

Do jakiego słowa nawiązuje węgielny w wyrażeniu kamień węgielny?

A. węgiel

B. węgieł

C. Węgier

 

12. Gołoledż

Cząstka - ledż w wyrazie gołoledż

A. pochodzi od czasownika lecieć (gołoledż - 'goły leć')

B. ma związek z lodem

C. ma związek z ludem

 

13. Śląsk

Nazwa Śląsk ma związek:

A. z wyrazem żelazo

B. z wilgocią

C. ze śladem

 

14. Od deski do deski

Do czego nawiązuje wyrażenie od deski do deski?

A. do pracy stolarzy, którzy wyrabiali trumny

B. do treningu karateków, którzy rozbijali dłońmi deski

C. do pracy benedyktynów, którzy przepisywali księgi

 

15. Boisko

Co kiedyś znaczyło boisko?

A. plac budowy

B. cmentarz

C. miejsce młócki

 

16. Banialuki

Dlaczego niedorzeczności nazywamy banialukami?

A. Ponieważ w serbskiej Banja Luce mieszkał znany na cały świat kłamca

B. Ponieważ sądzone, że człowiek, który opowiada brednie ma w głowie (w bani) dziury (luki)

C. Ponieważ Banialuka miała na imię bohaterka XVII-wiecznego romansu, który uważano za niemądry

 

17. Słoń

Nazwa słoń

A. pochodzi z języków wschodnich, od wyrazu oznaczającego lwa

B. wskazywała na wielkość zwierzęcia (słoń - 'zasłania wszystko')

C. wskazywała na ociężałość zwierzęcia (słoń - 'słania się')

 

18. Wielbłąd

Nazwa wielbłąd

A. znaczyła 'wielki błąd' (wielbłąd - 'wielki błąd natury')

B. powstała od czasownika wielbić (wielbłąd - 'zwierze wielbione')

C. wywodzi się z gockiego słowa oznaczającego słonia

 

19. Biedronka

Nazwa biedronka pochodzi od:

A. nazwy biedrona używanej w odniesieniu do łaciatej krowy

B. przymiotnika biedny (biedna) - biedronki uważano za istoty biedne, nieszczęśliwe

C. czasownika biec - zauważono, że biedronki bardzo szybko chodzą

 

20. Matka

Pierwszą nazwą matki była:

A. macierz

B. maciora

C. mać

 

___________________________________________________________________________________________________________________________

 

Pozdr, M '-)

Miłej zabawy '-)

[suluben]

O, w końcu można coś przyjemnego ortograficznie poczytać na forum ;) Taka odtrutka po np. ulotce wyborczej Macieja Szyby, "wrzuconej" w dziale zwącym się mniej więcej "humor"... ;)

(post powtórnie edytowany, bo musiałem dodać przecinek, choć do końca nie wiem, czy poprawnie, hehe)

[Mariusz (mr.)]

Oto obiecana zabawa / quiz / ciekawostki językowe.

 

THX za wysiłek.

 

Z jednej strony taki quiz jest bardzo fajny (naprawdę dobrze wymyślone pytania!), bo zmusza do zastanowienia, a z drugiej strony cóż po takim quizie może zostać w głowie, skoro 2∕3 odpowiedzi nie tylko jest kompletnie zmyślonych, ale jeszcze tak perfidnie, żeby wyglądały na jak najbardziej prawidłowe? :->

 

 

 

 

Odpowiadam „z głowy, czyli z niczego”:

 

 

1. Nie było mnie na tej lekcji/Nie dosłyszałem pytania…

 

Na to pytanie odpowiadam na sam koniec i jestem już totalnie skołowany perfidią fałszywych odpowiedzi. C lub B. No dobra, niech będzie:

 

1. C (?????)

 

2. A (i znowu: ?????)

 

3. B (?????)

 

4. A?

 

5. B.

 

6. A (???)

 

7. B?

 

8. A?

(pytanie jest tendencyjne – co znaczy „Złodzej”? ;)

 

9. B?

 

10. B (???)

 

11. B.

 

12. B.

 

13. B (???)

 

14. C.

 

15. B?

 

16. A?

 

17. A (?????)

 

18. C?

 

19. B?

 

20. B.

 

 

Jeżeli będzie odpowiedz (bo może każdy sam ma sobie znaleźć? :) , to może na priva? (Dla te go na prawdę hodzi oto rzeby nie dać robić rurznym osobą jakiś błenduf!).

[jozwa maryn]

Ad. 1. Chodzi o łacinę. Polacy mają swój język, a nie ten jakiś "gęsi".

 

Co do reszty, to jak mówił dowódca plutonu egzekucyjnego, będę strzelał:

 

Ad. 2. B

Ad. 3. B

Ad. 4. A

Ad. 5. B

Ad. 6. C

Ad. 7. C

Ad. 8. A

Ad. 9. A

Ad. 10. żadne, ale jeśli już, to "łajza" (A)

Ad. 11. B

Ad. 12. B

Ad. 13. B

Ad. 14. C

Ad. 15. C

Ad. 16. C

Ad. 17. C

Ad. 18. C

Ad. 19. B

Ad. 20. A

 

Może być? :-)

[Chicago]

Mariusz(mr.) - jedenaście poprawnych trafień

jozwa maryn - czternaście celnych strzałów

MarkN - trafiłem może z dziesięć...

 

Zaczekajmy jeszcze z podaniem prawidłowych odpowiedzi i ich wyjaśnieniem czy też pochodzeniem - może ktoś się jeszcze skusi na ten quiz. Będę też w posiadaniu tekstu dyktanda z ubiegłego roku, więc jak tylko moja panna dostarczy ten materiał, natychmiast przedstawię - ponoć było trudniej... zobaczymy!

 

Pozdrawiam serdecznie '-)

[jozwa maryn]

14/20? Moja polonistka by mnie zabiła.

[Chicago]

14/20? Moja polonistka by mnie zabiła.

 

To chyba musiałeś być prymusem i pupilem pani polonistki, ale przyznam szczerze, że ja też byłem pupilem swojej polonistki, chociaż nie byłem prymusem. Nie było takiej szansy, żeby ktoś z mojego roku pominął chociaż jedną lekturę - absolutnie niemożliwe. Moja pani polonistka była maniaczką!

[jozwa maryn]

Tylko tacy są coś warci:-)

[Mariusz (mr.)]

nagrodą może być własna satysfakcja z poprawnie wytypowanych odpowiedzi.

 

Co jakiś czas zaglądam i widzę, że wciąż pozostaliśmy bez klucza do testu. Czyli jak na razie miałem rację — zostaliśmy z 2/3 podstępnie fałszywych odpowiedzi, które skutecznie zagłuszają ślady pamięciowe po tych zaledwie 1/3 prawidłowych. :)

 

Niemniej statystyczna średnia 1/3 trafień na ślepo wciąż chyba zapewnia zdanie matury? ;)

[Chicago]

Co jakiś czas zaglądam i widzę, że wciąż pozostaliśmy bez klucza do testu. Czyli jak na razie miałem rację — zostaliśmy z 2/3 podstępnie fałszywych odpowiedzi, które skutecznie zagłuszają ślady pamięciowe po tych zaledwie 1/3 prawidłowych. :)

 

Dużo pisania, ale obiecuję, że odpowiedzi z komentarzem zamieszczę już wkrótce i być może tekst dyktanda z ubiegłego roku.

 

Pozdr, M '-)

[Chicago]

W niedzielę odbyła się kolejna, już szósta edycja chicagowskiego dyktanda. Jak zwykle i niemalże już tradycyjnie, tekst przygotowała dr. hab. Katarzyna Kłosińska, będąca zarazem narratorem imprezy jak i jej głównym 'sędzią'. Zrobiłem sześć byków, w tym dwa interpunkcyjne, ale i tak w sumie nieżle poszło - uważam, że tegoroczny tekst dyktanda był łatwiejszy niż ten z poprzedniego roku i spokojnie można było go napisać bezbłędnie, choć wiadomo, że parę kruczków ortograficznych, nad którymi trzeba się mocniej zastanowić, zawsze się znajdzie. Oto tekst dyktanda, który napiszę drukowanymi literami i oprócz kropek, bez znaków interpunkcyjnych - więc każdy może się sprawdzić i napisać we własnym zakresie ten tekst poprawnie, badając przy okazji swój poziom wiedzy ortograficznej.

 

Dyktando 2015, Chicago, 29 listopada 2015.

 

ARCYSZCZĘŚLIWY POSIADACZ VOLKSWAGENA GARBUSA (SUPERNOWOCZESNEGO AUTA ZZA ŻELAZNEJ KURTYNY) PRZEMIERZAŁ WZDŁUŻ I WSZERZ DROGI PEŁNE WĄDOŁÓW I LEKCE SOBIE WAŻYŁ TO ŻE ZGUBIWSZY KOŁO MOŻNA W NICH NA DOBRE UGRZĄŻĆ. GNAŁ W TE PĘDY DO MIASTECZKA NAD DRWĘCĄ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM NA SPOTKANIE Z NOWO MIANOWANYM PROBOSZCZEM PARAFII RZYMSKOKATOLICKIEJ POD WEZWANIEM ŚWIĘTEGO MICHAŁA ARCHANIOŁA KSIĘDZEM DOKTOREM WSZECH NAUK BY PÓŁGŁOSEM MAMROTAĆ Z NIM GODZINKI I LITANIE. NASTĘPNIE TEN KAZAŁ SIĘ ZAWIEŻĆ PO GŁADKIEJ JAK STÓŁ AUTOSTRADZIE DO PARAFII RZYMSKOKATOLICKIEJ W PEWNYM MIEŚCIE NA GÓRNYM ŚLĄSKU BY WRAZ Z TAMTEJSZYM PRAŁATEM OMAWIAĆ ZDROWAŚKI I OJCZENASZE. STAMTĄD JUŻ SAMOTRZEĆ MKNĄŁ WZWYŻ MAPY DO POWIATU MYŚLIBORSKIEGO

W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM GDZIE W BARLINECKO-GORZOWSKIM PARKU KRAJOBRAZOWYM ŚPIEWAJĄC GORZKIE ŻALE KONTEMPLOWALI UROKI BOBRKA TRÓJLISTKOWEGO GRĄŻLA ŻÓŁTEGO I ŚNIEŻYCZKI PRZEBIŚNIEGU.

 

Jak widać, tegoroczne dyktando nie było trudne, a i jego temat na czasie...